Koltun polonais, Musée anatomo-pathologique de Vienne, photo Klaudia Kadłuczka, 2025 r.
Licence: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, Modifié: oui, Conditions d\'autorisation
Photo montrant Kołtun polski w Muzeum Patologiczno-Anatomicznym w Wiedniu
Koltun polonais, Musée anatomo-pathologique de Vienne, photo Klaudia Kadłuczka, 2025 r.
Licence: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, Conditions d\'autorisation
Photo montrant Kołtun polski w Muzeum Patologiczno-Anatomicznym w Wiedniu
Koltun polonais, Musée anatomo-pathologique de Vienne, photo Klaudia Kadłuczka, 2025 r.
Licence: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, Conditions d\'autorisation
Photo montrant Kołtun polski w Muzeum Patologiczno-Anatomicznym w Wiedniu
 Soumettre des informations supplémentaires
ID: pol_info-000794-P/194451

Kołtun polski w Muzeum Patologiczno-Anatomicznym w Wiedniu

ID: pol_info-000794-P/194451

Kołtun polski w Muzeum Patologiczno-Anatomicznym w Wiedniu

W Muzeum Patologiczno-Anatomicznym w Wiedniu znajduje się osobliwy eksponat - „plica polonica”, czyli tzw. „kołtun polski”. To dawniej występujące zjawisko medyczno-higieniczne polegające na trwałym splątaniu włosów w twardy, zbity pęk, sklejony łojem i wydzieliną wysiękową, często w następstwie wszawicy i braku pielęgnacji.

Kołtun przez stulecia budził przesądy: wierzono, że obcięcie go może spowodować chorobę, utratę wzroku lub rozumu, dlatego wielu chłopów celowo go zapuszczało, traktując jako ochronę przed złymi mocami. Zdarzały się też przypadki celowego tworzenia kołtunów - podobnych do współczesnych dredów - zwłaszcza na Mazowszu i Polesiu.

Zjawisko to uważano w dawnych Prusach za typowo polskie, nazywając je „Weichselzopf”, czyli „warkoczem znad Wisły”. Dopiero w XIX w. lekarze, tacy jak Józef Dietl i Aleksander Antoni Le Brun, rozpoczęli walkę z tym zabobonem, dowodząc, że kołtun nie jest chorobą, lecz skutkiem zaniedbań higienicznych.

Tekst zawiera podstawowe dane o obiekcie. Jeżeli masz dodatkowe informacje - zapraszamy do kontaktu!

 

Publication:

28.10.2025

Last updated:

28.10.2025
voir plus Texte traduit automatiquement
Un bocal en verre contenant un échantillon de 'plica polonica' avec une étiquette indiquant 'plica polonica' au Musée Pathologique-Anatomique de Vienne. Photo montrant Kołtun polski w Muzeum Patologiczno-Anatomicznym w Wiedniu Galerie de l\'objet +2
Koltun polonais, Musée anatomo-pathologique de Vienne, photo Klaudia Kadłuczka, 2025 r.
Un bocal en verre contenant un échantillon de 'plica polonica' avec une étiquette indiquant 'plica polonica' dans une vitrine de musée. Photo montrant Kołtun polski w Muzeum Patologiczno-Anatomicznym w Wiedniu Galerie de l\'objet +2
Koltun polonais, Musée anatomo-pathologique de Vienne, photo Klaudia Kadłuczka, 2025 r.
Bocal en verre contenant un échantillon de 'plica polonica' avec une étiquette indiquant '500 plica polonica'. Les cheveux sont emmêlés et feutrés, illustrant la condition médicale historique. Photo montrant Kołtun polski w Muzeum Patologiczno-Anatomicznym w Wiedniu Galerie de l\'objet +2
Koltun polonais, Musée anatomo-pathologique de Vienne, photo Klaudia Kadłuczka, 2025 r.

Projets connexes

1
  • Katalog poloników Afficher