Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000547-P/82135

Cmentarz w Mołczanach

Mołczany | Ukraina | obwód winnicki | rejon żmeryński
ukr. Mowczany (Мовчани)
Identyfikator: dok-000547-P/82135

Cmentarz w Mołczanach

Mołczany | Ukraina | obwód winnicki | rejon żmeryński
ukr. Mowczany (Мовчани)

Cmentarz katolicki w Mołczanach znajduje się niecały kilometr na południe od kościoła parafialnego. Nekropolia o powierzchni około 1,5 ha jest ukryta w zagajniku, stosunkowo dobrze zachowana. Większość nagrobków ma inskrypcje w polskim języku. Zbigniew Hauser odnalazł na cmentarzu 22 nagrobki z napisami polskimi,a także jeden z inskrypcja w języku polskim, rosyjskim, łacińskim i jeden z inskrypcją w języku francuskim. Poza tym odnotował też obecność licznych bezimiennych krzyży "podolskich". Początki cmentarza sięgają I poł. XIX wieku – najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z lat 30. i 40.

Na cmentarzu często spotykaną formą nagrobka jest sękaty pień – niekiedy zwieńczony sękatym krzyżem; zdarzają się również nagrobki w formie skałek i oczywiście krzyży (nie zawsze zachowanych) na cokołach, a także figur świętych, jednak pozbawionych większych fragmentów. Do wykonania części nagrobków wykorzystano marmur: czarny, szary oraz biały. Nie był to jednak marmur z Carrary, lecz z Korostyszewa, gdzie wydobywała kamień rodzina Riccolattich, posiadająca jeden z bardziej znanych zakładów kamieniarskich w Kijowie, świadczący usługi na wysokim poziomie  http://https://www.interesniy.kiev.ua/ru/spivuchi-arhitektori/. Najładniejszym pomnikiem w Mołczanach jest właśnie nagrobek sygnowany tym nazwiskiem: „Cyryl Riccolatti, Kiew, Nemeckaja S.”, pod którym zostały pochowane Zofia Lewicka (zm. 1912) i Tekla Błaszczykiewicz (zm. 1901). Pomnik jest bardzo okazały: czarny cokół z wyrytymi inskrypcjami z trzech stron wieńczy rzeźba z białego marmuru przedstawiająca postać zamyślonej młodej kobiety podpierającej głowę prawą ręką, a w lewej trzymającej wieniec. Po fotografii został ślad. Hauser wspomina, że pomnik jest bardzo dobrze zachowany. Innym okazałym nagrobkiem jest pomnik z białego marmuru z inskrypcją w języku francuskim z lat 70. XIX wieku. Na wysokim cokole otoczonym czterema kolumienkami umieszczono rzeźbę kobiety obejmującej krzyż.

W roku 2016 w ramach akcji Fundacji Studia Wschód udało się w znacznej mierze uporządkować cmentarz, odnowić inskrypcje, zabezpieczyć wejścia do grobowców oraz wyeksponować wejście na cmentarz http://studiowschod.org.pl/molczany2016.htm.

Cmentarz z polskimi pomnikami nagrobnymi. Informacje o cmentarzu opublikowane (patrz bibliografia).

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Hauser Zbigniew, „Podróże po cmentarzach Ukrainy”, t. IV, „Województwa: wołyńskie, podolskie, bracławskie i kijowskie”, Kraków 2009, s. 404-408.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Alicja Czuber-Filonik
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz