Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r., fot. MKiDN, 2019
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r., fot. MKiDN, 2019
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r., fot. MKiDN, 2019
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r., fot. MKiDN, 2019
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000108-W/58290 (BY-0356)

Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej

Duniłowicze | Białoruś | obwód witebski | rejon postawski
biał. Duniławiczy (Дунілавічы)
Identyfikator: WOJ-000108-W/58290 (BY-0356)

Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej

Duniłowicze | Białoruś | obwód witebski | rejon postawski
biał. Duniławiczy (Дунілавічы)

Na wzgórzu vis-a-vis kościoła, w miejscu, gdzie stał wcześniej drewniany kościół parafialny, pochowano w czerwcu 1920 r. żołnierzy poległych w bitwie stoczonej 3.06.1920 r. z Sowietami walczył tu 36 pułk piechoty, którego dowódcą był płk Urlych. W walce poległo co najmniej kilkunastu polskich żołnierzy. W 20-leciu międzywojennym na cmentarz przenoszono ciała żołnierzy ekshumowanych z miejscowości: Alaszkowszczyzna, Bielewicze, Borsuczyzna, Darewo, Daszczynki, Dąbrowa, Dubrowa, Hołbieja, Kality, Kamionka, Łosica, Łuczaj, Łukaszewo, Miadziałówka, Nowosiółki (pow. Postawy), Olszniewo, Pietrowicze, Piotrowicze, Potów, Promyszlady, Rogawskie, Świdno, Świnica, Teresdwór, Turczyn. Pod koniec lat 20. XX wieku powstał społeczny komitet, który wziął sobie za cel uporządkowanie mogił wojskowych i nadanie im odpowiedniego wyglądu. Poświęcenia tego cmentarza w 1936 r. dokonał proboszcz duniłowicki ks. Stanisław Możejko. Na uroczystości był obecny ówczesny prezydent Rzeczypospolitej - Ignacy Mościcki. Na cmentarzu znajduje się 60 mogił - 54 indywidualne i 6 zbiorowych. Dominantę cmentarza stanowił cokół zwieńczony rzeźbą orła - obecnie na cmentarzu znajduje się tylko podstawa tego cokołu z inskrypcjami: tablica na lewej ścianie: „Pobudowany staraniem komitetu / pozostającego pod patronatem / Wiktora Niedźwieckiego starosty / oraz członków honorowych / Józefa hr. Tyszkiewicza / d-cy 38-go P.P.L.A. (lub: D.P.Ł.A.) płk. Ulrycha” tablica na froncie: „Prezydium komitetu / prezes Wacław Weber / sekretarz Władysław Bułat / [skarbnik] Albert Nawrocki / Antoni Szkute” tablica na prawym boku: „Poświęcony dnia 26 czerwca 1936 / w obecności / Pana Prezydenta RP / Ignacego Mościckiego / przez ks. prob. Stanisława Możejkę”. Za zachowanymi resztkami cokołu znajduje się wysoki krzyż. Mogiły rozplanowane są w następujący sposób: za krzyżem głównym 3 rzędy po 11 mogił (w tym 3 betonowe tablice na wspólnej mogile z 15 nazwiskami żołnierzy z 36 pp. poległych 3.06.1920 r. oraz płyta z nazwiskiem Antoniego Święcickiego, kawalera Orderu Virtuti Militari), przed krzyżem głównym po obu stronach po 3 rzędy mogił - w rzędach lewych po 5 grobów, w rzędach prawych - po 4 groby. 18.09.1939 r., po wkroczeniu sowietów na tereny II Rzeczypospolitej, miejscowi harcerze zdemontowali miedzianego orła z cokołu na cmentarzu i ukryli go w ziemi. Natomiast kamienny cokół, składający się z trzech części, został w 1945 r. (na polecenie ówczesnych władz) rozebrany i wrzucony do głębokiego dołu. Od lutego 1990 r. zaczęto znowu dbać o cmentarz. Wydobyto jedną część zniszczonego cokołu z napisem i umieszczono z powrotem na cmentarzu. Dzięki pracy parafian zostały wydobyte z ziemi krzyże mogilne, które zostały wcześniej zakopane w celu ich ukrycia. Ustawiono je z powrotem. W 1991 r. w uroczystość Wszystkich Świętych został ustawiony na cmentarzu duży betonowy krzyż. Od 1992 r. o cmentarz zaczął też dbać rejonowy oddział Związku Polaków na Białorusi w Postawach. Wykonano wtedy 20 nowych betonowych krzyży. Uroczyste poświęcenie odnowionego cmentarza odbyło się 2.11.1996 r. Kolejny remont cmentarza został wykonany w latach 2017-2018 przez Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie w ramach zadania dofinansowanego z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Miejsca Pamięci Narodowej za Granicą”. Z uwagi na znaczne zniszczenie materiału nagrobków wykonano ich granitowe repliki. Kilka lat wcześniej odnaleziono miedzianego orła z cokołu na cmentarzu i poddano go specjalistycznej konserwacji w Polsce. Orzeł obecnie jest przechowywany w kościele parafialnym w Duniłowiczach. W 2019 r. proboszcz duniłowicki - ks. Jan Pugaczow poinformował przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, iż odnalazł pozostałe części cokołu z cmentarza - planowane jest ich wydobycie, konserwacja i umieszczenie w pierwotnym miejscu na cmentarzu.
Już po remoncie cmentarza potomkowie Czesława Orzechowskiego, poległego pod Duniłowiczami, umieścili na jednym z bezimiennych krzyży prowizoryczną tabliczkę ku jego czci.

Publikacja:

11.06.2024
rozwiń
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r. Fotografia przedstawiająca Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej Galeria obiektu +3
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r., fot. MKiDN, 2019
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r. Fotografia przedstawiająca Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej Galeria obiektu +3
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r., fot. MKiDN, 2019
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r. Fotografia przedstawiająca Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej Galeria obiektu +3
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r., fot. MKiDN, 2019
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r. Fotografia przedstawiająca Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej Galeria obiektu +3
Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r., fot. MKiDN, 2019

Projekty powiązane

1
  • Cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r.
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz