Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: slow-000017-P/190365

Genowefa Staroń - rzeźbiarka i malarka

Identyfikator: slow-000017-P/190365

Genowefa Staroń - rzeźbiarka i malarka

Wywieziona w głąb Rosji Sowieckiej, dzięki amnestii wyszła z niewoli i z armią Andersa dotarła na Bliski Wschód. W latach 1947-1948 studiowała w Bejrucie w Akademii Sztuk Pięknych (ALBA) na wydziale malarstwa, brała udział w wystawach polskich studentów organizowanych w Libanie, jednak nieznane są jej prace z tego okresu. Nazwisko jej pojawia się wśród studentów odwiedzających Polską Szkołę Malarstwa i Rysunku prowadzoną przez Bolesława Baake w Bejrucie.

W 1949 r. wyemigrowała do Kanady i zamieszkała w Toronto. W 1951 r. artystka pokazała swoje prace na wystawie w Newman Club na University of Toronto. W 1954 r. wzięła udział w wystawie w Polskim Klubie Studentów w Toronto. W 1956 r. w Klubie Kulturalno-Artystycznym odbyła się zbiorowa wystawa ceramiki Romana Schneidera, obrazów Eugeniusza Chruścickiego i Mary Schneider oraz rzeźb Genowefy Staroń. W tym samym roku Mary Schneider przygotowała prezentację polskiej sztuki w King Edward Hotel, w której uczestniczyła Staroń. Artystka wzięła udział w wystawie polskich plastyków, zorganizowanej w 1957 r. przez KPK Toronto.

W latach 1956-1960 Staroniowa studiowała rzeźbę w Ontario College of Art i ukończyła studia z dyplomem mistrzowskim oraz medalem uznania Gubernatora Generalnego Kanady. Po skończeniu studiów, z artystą chorwackim Augustynem Filipovicem, dzięki dofinansowaniu Canada Council for the Arts, Staroń otworzyła studio, by kontynuować poszukiwania plastyczne. Dwuletnie zajęcia uwieńczyła wystawa „5 Sculptors Exhibit” w Central Public Library: „Prace Staroń wyróżniały się oryginalnością i ciekawym ujęciem, budząc zainteresowanie publiczności” („Związkowiec”, 1962 r.).

W Polish Club w Toronto, w 1962 r., miała miejsce wystawa: Joseph Czapski and Genny Staron, na której rzeźbom artystki towarzyszyły prace Czapskiego sprowadzone z Paryża. Kompleks mieszkaniowy St. Andrews Towers zamówił u artystki rzeźbę ze spawanej stali do fontanny w budynku. W 1964 r. artystka prezentowała swoje prace w Royal Canadian Academy of Arts i w Ontario Society of Artists. W 1965 r. wzięła udział w grupowej wystawie plastyków przygotowanej z okazji Festiwalu Polskiej Kultury w Toronto.

W latach 1967-1973 Staroń uczyła rzeźby w szkołach oraz prowadziła kursy prywatne. W 1976 r. wzięła udział w wystawie artystów polskich w Ontario Science Centre. Staroń projektowała plakaty okolicznościowe i katalogi, m.in. zaprojektowała plakat i katalog do wystawy Polonia 78 - Polonia of Tomorrow, w której również wzięła udział. W 1981 r. przygotowała aukcję dzieł różnych twórców, a zebrane pieniądze przekazano na żywność i lekarstwa dla Polski.

W 1983 r. wykonała gobelin z okazji 25-lecia Stowarzyszenia Marii Curie-Skłodowskiej, w 1984 r. gobelin jej zatytułowany „Modlitwa Ziemi” wręczony został papieżowi Janowi Pawłowi II. Artystka działała społecznie w Towarzystwie Przyjaciół Harcerstwa. Współzałożyła Polsko-Kanadyjskie Towarzystwo Muzyczne i była jego prezesem w latach 1988-1990. Była członkiem Sculptors Society of Canada.

Artystka została dwukrotnie odznaczona, w 1986 i 1992 r., przez Department of Canadian Heritage za szerzenie wiedzy o sztuce wśród Kanadyjczyków. Prace jej znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych w Anglii, Francji, Kanadzie i w Polsce.

Praca w katalogu
Genowefa Staroń, „Orion”, biały kamień, hydrostone, 61 x 50 x 35 cm, z katalogu Polonia Jutra - Polonia of Tomorrow. Rzeźba abstrakcyjna wyswobodzona z przedmiotowych skojarzeń. Ostro rozrzucone geometryczne formy wynikają z założeń kubizmu. Sześć brył połączonych w centrum i rozchodzących się na różne strony. Praca jest dynamiczną i ekspresyjną kompozycją.     
 

Imię:

Genowefa

Nazwisko:

Staroń

Nazwisko panieńskie lub używane formy poboczne:

z domu Supczak

Data urodzenia:

1921

Miejsce urodzenia:

Bożów

Data śmierci:

07-06-2014

Miejsce śmierci:

Toronto

Wiek:

93

Zawód:

rzeźbiarz, grafik, pedagog, tkacz, malarka, artystka malarka, artysta grafik

Miejsce pochówku:

Toronto

Bibliografia i archiwalia:

  • Piotrowski R.A., Biographies of Polish Artists in Canada, Canadian Polish Research Institute, Toronto 1992, s. 125-126
  • Jurkszus-Tomaszewska J., „Kronika Pięćdziesięciu lat 1940–1990”, Toronto 1995, s. 54, 61, 62, 64, 83, 92, 102, 103, 108, 111, 183, 193, 199, 224, 225, 233, 265
  • Szrodt K., „Powojenna emigracja polskich artystów do Kanady - rozwój życia artystycznego w nowej rzeczywistości w latach 40. i 50. XX wieku”, Zeszyty Archiwum Emigracji, nr 12–13 (1–2), UMK, Toruń 2010, s. 265
  • Katarzyna Szrodt, „Polscy artyści plastycy w Kanadzie 1939-1989”, Warszawa 2020
  • A. Wołodkowicz, „Polish Contribution to Arts and Sciencies In Canada”, Montreal 1969, s. 49-50
  • Jan W. Sienkiewicz, „Artyści Andersa, continuita et novita”, Warszawa 2014, s. 164, 167, 170, 174, 182, 185
  • J. Kaczmarzyk-Byszewska, „Gościńcami Kanady, na tropach polskiej kultury”, Warszawa 2012, s. 87, 88, 98
  • Katalog „5 Sculptors Exhibit”, The Fine Art Gallery of Toronto Central Public Library, 19 czerwca-7 lipca 1962, Library-Archives National Gallery of Canada
  • Katalog „Joseph Czapski and Genny Staron”, The Polish Club, 4-17 maja 1962, Library-Archives National Gallery

Bibliografia uzupełniająca:

„Genowefa Staroń art. O sztuce i artystach”, Związkowiec, 19 lutego 1964 r., s. 5

Publikacja:

28.04.2025

Ostatnia aktualizacja:

28.04.2025

Opracowanie:

Katarzyna Szrodt
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Słownik artystek i artystów polskich w Kanadzie Zobacz