Biarritz, grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin, koniec XIX w., piaskowiec i marmur, fot. Andrzej Pieńkos, 2015
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz
Biarritz, grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin, koniec XIX w., piaskowiec i marmur, fot. Andrzej Pieńkos, 2015
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz
Biarritz, grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin, koniec XIX w., piaskowiec i marmur, fot. Andrzej Pieńkos, 2015
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz
Biarritz, grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin, koniec XIX w., piaskowiec i marmur, fot. Andrzej Pieńkos, 2015
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001345-P/135003

Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz

Identyfikator: POL-001345-P/135003

Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz

Warianty nazwy:

Mausolée de la famille Sapieha

Ród Sapiehów zaznaczył się licznymi fundacjami w dziejach kurortu Biarritz. Pozostało jednak po nich niewiele śladów. Sapiehowie fundowali w XIX w. odcinek szosy w pobliżu miasta, prowadzili też działalność dobroczynną. Istnieje jeszcze niewielka rue Sapieha, a także leżący naprzeciw kościoła Saint-Charles duży park (obecnie Parc Impérial) przy dawnej rezydencji należącej do tego rodu (neorenesansowa Villa Sapieha, między avenue de la Marne i rue Tastoua, powstała zapewne przed 1879 wg projektu Eugène’a Monniera). W końcu XIX w. znalazła się w niej m.in. - drogą koligacji rodzinnych - znakomita kolekcja malarstwa hrabiego Michała Paca.

Mauzoleum kilku pokoleń Sapiehów powstało zaś w innej części miasta, na jednym z pobocznych cmentarzy, przy niewielkim kościele Saint-Martin. Neogotycki okazały, kilkukondygnacyjny pomnik stoi w środku wygrodzonej ozdobnym żelaznym płotkiem (w stylizowane przenikające się ostrołuki) kwatery, na dwustopniowym kamiennym podwyższeniu. Ostrołukowo zamknięte nisze zawierają marmurowe tablice z wykutymi danymi pochowanych osób (ściana frontowa, tylna i lewa), herbem rodowym Sapiehów Lis (po prawej stronie). W grobie rodzinnym zostali pochowani książę Franciszek Xawery, syn księcia Pawła, zmarły w Biarritz w 1882 r., pierwszy z przedstawicieli rodu tam mieszkających; jego żona Ludwika z Paców (zm. 1895); ich syn Franciszek Xawery (zm. 1889); książę Lew Kazimierz (zm. 1904) i hrabina Maria z Sapiehów Potocka (zm. 1923); książę Ludwik (zm. 1937) i Elżbieta Sapieha (zm. 1935). Dla podkreślenia świetności wielkiego rodu użyto napisów łacińskich, także imiona osób podane zostały w takiej wersji.

Cmentarz jest zaniedbany, samo zaś mauzoleum znacznie uszkodzone: kilka pinakli leży zwalonych na ziemi, większość części wykonanych z piaskowca nosi ślady zacieków i ich powierzchnia jest zwietrzała (np. słabo już czytelne sowy wieńczące pierwszą kondygnację). W pobliżu grobowca Sapiehów znajduje się jeszcze kilka okazałych mauzoleów, m.in. bardzo zniszczone mauzoleum angielskiego rodu Osborne. Niszczejący, zapomniany i dotąd historycznie niezbadany pomnik jednego z największych polskich rodów magnackich w sławnym kurorcie stanowi jedno z najbardziej tajemniczych poloników na ziemi francuskiej. Grobowiec innej gałęzi Sapiehów wznosi się na paryskim cmentarzu Montmartre.

Czas powstania:

koniec XIX w.

Bibliografia i archiwalia:

  • Jaroszewski T.S., „Od klasycyzmu do nowoczesności. O architekturze polskiej XVIII, XIX i XX wieku”, Warszawa 1996, s. 53.

Słowa kluczowe:

Opracowanie:

prof. Andrzej Pieńkos
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz Galeria obiektu +3
Biarritz, grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin, koniec XIX w., piaskowiec i marmur, fot. Andrzej Pieńkos, 2015
Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz Galeria obiektu +3
Biarritz, grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin, koniec XIX w., piaskowiec i marmur, fot. Andrzej Pieńkos, 2015
Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz Galeria obiektu +3
Biarritz, grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin, koniec XIX w., piaskowiec i marmur, fot. Andrzej Pieńkos, 2015
Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz Fotografia przedstawiająca Grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin w Biarritz Galeria obiektu +3
Biarritz, grobowiec Sapiehów na cmentarzu przy kościele Saint-Martin, koniec XIX w., piaskowiec i marmur, fot. Andrzej Pieńkos, 2015

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz