Zarys historyczny

Pierwsze wzmianki o Dublanach pochodzą jeszcze z XV wieku. To właśnie wtedy Władysław Jagiełło nadał tę wieś Janowi Mężykowi. Niewiele wiadomo na temat realnych początków parafii w Dublanach. Postać pierwszego plebana o imieniu „Piotr”, również przewija się w annałach z XV wieku, ale nic więcej źródła nie podają. Akt fundacyjny zaginął, więc w kolejnym stuleciu zrekonstruowano go na podstawie zeznań świadków. Dopiero w oparciu o ten dokument król August III zatwierdził parafię w roku 1750. Na początku należała ona do dekanatu samborskiego, a później drohobyckiego. W pierwszych wiekach obejmowała cały szereg okolicznych wsi, ale w ramach ich uniezależniania się i rozrastania, pula miejscowości zmniejszała się.

Niewiele też wiadomo na temat pierwszego budynku kościoła, który stanął w miejscowości. Źródła podają, że był on bogato wyposażony, ale niestety spłonął podczas najazdu tatarskiego w 1624 r. Kilka lat później postawiono zatem obiekt murowany dzięki inicjatywie Mikołaja z Żurowa Daniłowicza oraz pomocy darczyńców.

Dopiero w roku 1737 ukończono budowę trzeciego kościoła w Dublanach. Powstał on z fundacji proboszcza księdza Ambrożego Gątkowskiego. Konsekrował go w roku 1743 biskup przemyski Wacław Hieronim Sierakowski. Obiekt miał szeroki patronat świętych. Był to wówczas kościół p.w. Matki Boskiej Bolesnej, św. Stanisława i św. Mikołaja biskupa. Źródła (pochodzące zwykle z protokołów wizytacyjnych) mówią o bogatym wyposażeniu świątyni. Między innymi o szesnastu obrazach i srebrnych akcesoriach liturgicznych.

Niewiele wiadomo na temat dziejów kościoła w XIX wieku. Pod koniec stulecia ówcześni właściciele dóbr (Sozańscy) postanowili rozbudować obiekt. Kościół wzbogacono o nowy wystrój, a do fasady dobudowano „okazałą wieżę”. Polichromią we wnętrzach zajął się krewny rodziny fundatorów, malarz Michał Sozański. Świątynia, w nowej formie, konsekrowana była w roku 1903 i od tego momentu nosiła wezwanie św. Mikołaja biskupa wyznawcy.

Zarówno pierwsza, jak i druga wojna światowa oszczędziły kościół. Paradoksalnie dopiero w roku 1945 plebanię zajęto na szpital, a po wyjeździe większości parafian do Polski obiekt wysadzono. Na szczęście udało się uratować część wyposażenia, a na miejscu, do dziś stoi kaplica z 1890 roku.

Architektura

Obiekt z początku XX wieku był kościołem murowanym o długości 34 m, szerokości 11 m i wysokości dachu 16 m. Nad świątynią górowała dodatkowo 15 metrowa wieża. Wnętrze pokryte zostało dekoracją malarską o charakterze neoromańskim (Sozański). Wśród motywów pojawiały się między innymi postacie Ewangelistów.

Według XX wiecznych spisów w obiekcie znajdowały się m.in. następujące elementy:

· Cztery drewniane ołtarze. Ołtarz główny z rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego,

· Ołtarze boczne z rzeźbami Matka Boska Bolesna, Najświętsze Serce Jezusa, Matka Boska Różańcowa,

· Dębowe konfesjonały,

· Organy,

· Ambona,

· Obrazy: m.in. Św. Teresa, stacje Drogi Krzyżowej,

· Rzeźba przedstawiająca wizerunek św. Franciszka,

· Obrazy religijne w specjalnych zdobnych ramach,

· Ołtarzowy krzyż ze srebra.

W otoczeniu kościoła znajdowały się cztery kaplice i betonowa dzwonnica z czterema dzwonami.

Obiekt nie istnieje. Całe jego wyposażenie uległo zniszczeniu lub rozproszeniu. Brak również opisów, które mogłyby pozwolić na odtworzenie architektury kościoła. Przypuszcza się, że przebudowa pod koniec XIX wieku nadała pierwotnie barokowej budowli neoromański kostium.