Kwatera żołnierzy polskich z 1920 r. na cmentarzu Bajkowa, fot. Fundacja Wolność i Demokracja, 2022
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Kwatera na cmentarzu Bajkowa żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej
Kwatera żołnierzy polskich z 1920 r. na cmentarzu Bajkowa, fot. Fundacja Wolność i Demokracja, 2022
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Kwatera na cmentarzu Bajkowa żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000513-W/114535 (UA-2678)

Kwatera na cmentarzu Bajkowa żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej

Identyfikator: WOJ-000513-W/114535 (UA-2678)

Kwatera na cmentarzu Bajkowa żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej

W ramach planu zdobycia Kijowa w dniach 2-5 maja 1920 r. nastąpiło przegrupowanie wojsk polskich i sprzymierzonych z nimi oddziałów ukraińskich. 8.05.1920 r. w Kijowie znalazły się zwarte oddziały 1 Dywizji Piechoty Legionów i 15 Dywizji Piechoty – miasto było w rękach polskich. Tego samego dnia w Kijowie krótko przebywał Józef Piłsudski. 1 DP Legionów oraz 15 DP sforsowały mosty na Dnieprze i w ciągu kilku dni, walcząc z oddziałami sowieckimi, po wschodniej stronie rzeki utworzyły linię przedmościa, wysuniętą aż po Browary. Rosjanie sprowadzili pod Kijów 1 Armię Konną Siemiona Budionnego (liczyła ok. 20 tys. żołnierzy, 3 eskadry lotnicze, 4 pociągi pancerne, 84 wozy pancerne i artylerię). Sowieckie natarcie rozpoczęło się 27.05.1920 r., do ofensywy przystąpiła odbudowywana XII Armia oraz sowieckie Zgrupowanie Bojowe Fasty, początkowo bez sukcesów, ale potem Armia Konna Budionnego przerwała front. 8.06.1920 r. Józef Piłsudski podjął decyzję o wycofaniu wojsk polskich z Kijowa. 10.06.1920 r. wojsko polskie wycofało się na Korosteń.

Na cmentarzu Bajkowa znajduje się kwatera żołnierzy polskich poległych w tych walkach – pochowano tu 114 żołnierzy. Kwatera została urządzona w 1935 r. przez Konsulat Polski, jako jedyna kwatera żołnierska z tej wojny na cmentarzach, które znalazły się w granicach ZSRR. Konsulat miał wiele problemów z utrzymaniem porządku na urządzonej kwaterze z powodu wandalizmu, którego dopuszczali się Sowieci. Do ochrony kwatery zatrudniono specjalnie opłacanego stróża. Po II wojnie światowej kwatera została zniszczona. W 1994 r. kijowscy Polacy ze stowarzyszenia „Zgoda” odnaleźli miejsce pochówku żołnierzy polskich oraz fragment dawnego pomnika centralnego tej kwatery, z wyrytym krzyżem Virtuti Militari. Dzięki staraniom Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w 1998 r. na miejscu dawnej kwatery rządzono upamiętnienie, zajmujące obszar 7,5 x 3 m. Ustawiono zachowany główny element dawnego pomnika - płytę z wizerunkiem krzyża Virtuti Militari, który uzupełniono metalowym krzyżem z tablicami w języku ukraińskim i polskim o treści: „Tu spoczywa 114 żołnierzy Wojska Polskiego / poległych w rejonie Kijowa wiosną 1920 r. / w bojach toczonych przy współudziale / formacji ukraińskich przeciw Armii Czerwonej / Cześć Ich Pamięci”. W kwaterze zachował się jeden oryginalny krzyż żołnierski z 1920 r. – stoi on obok pomnika centralnego.

Publikacja:

27.06.2023
rozwiń
Walki polsko - sow. 1918-1920, WP - 1 pp.leg. Niszczenie polskich grobów i cmentarzy - przez sowietów Fotografia przedstawiająca Kwatera na cmentarzu Bajkowa żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej Galeria obiektu +1
Kwatera żołnierzy polskich z 1920 r. na cmentarzu Bajkowa, fot. Fundacja Wolność i Demokracja, 2022
Walki polsko - sow. 1918-1920, WP - 1 pp.leg. Niszczenie polskich grobów i cmentarzy - przez sowietów Fotografia przedstawiająca Kwatera na cmentarzu Bajkowa żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej Galeria obiektu +1
Kwatera żołnierzy polskich z 1920 r. na cmentarzu Bajkowa, fot. Fundacja Wolność i Demokracja, 2022

Projekty powiązane

1
  • Walki polsko - sow. 1918-1920, WP - 1 pp.leg. Niszczenie polskich grobów i cmentarzy - przez sowietów
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz