Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników, fot. Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie, 2021
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników
Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników, fot. Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie, 2021
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników
Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników, fot. Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie, 2021
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000334-W/96857 (BY-0997)

Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników

Lida | Białoruś | obwód grodzieński | rejon lidzki
biał. Lida (Ліда)
Identyfikator: WOJ-000334-W/96857 (BY-0997)

Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników

Lida | Białoruś | obwód grodzieński | rejon lidzki
biał. Lida (Ліда)

W czasie I wojny światowej na cmentarzu miejskim przy dawnej ul. Grażyny powstała kwatera wojskowa. Została usytuowana w głębi nekropolii. Najstarsze groby, z 1915 r., nie zachowały się do czasów obecnych. Na grobach znajdowały się solidne drewniane krzyże, z czytelnymi jeszcze w latach 30. XX wieku napisami. Obok żołnierzy z I wojny światowej pochowano poległych w czasie wojny bolszewickiej 1919-1921 r., wśród nich członków Samoobrony Ziemi Lidzkiej. W kwaterze wojennej spoczęli również oficerowie i żołnierze polegli w walkach o Lidę w kwietniu 1919 r. oraz 28.09.1920 r. W latach 30. XX wieku dokonano pochówku ekshumowanych z Bielicy, Łozin, Nowej Wilejki i okolic Lidy szczątków żołnierzy poległych w walkach 1920 r. oraz zwłok ponad 40 osób cywilnych, zamordowanych bestialsko przez bolszewików w 1920 r. Ponadto w kwaterze tej grzebano lotników z lidzkiego garnizonu – w 1925 r. sformowano tu 11 pułk myśliwski, a w 1928 r. na jego miejsce utworzono 5 pułk lotniczy. Na każdym grobie lotnika był krzyż z wmontowanym śmigłem i tabliczką informacyjną. Ostatni pochówek w kwaterze miał miejsce w 1952 r. - spoczął tu wtedy 88-letni ppor. Jan Bałukiewicz. Obecnie w kwaterze znajduje się ponad 90 grobów, rozmieszczonych w różnych kierunkach wokół wysokiego pomnika centralnego. Groby mają różną formę architektoniczną, obelisk centralny jest zwieńczony rzeźbą orła i posiada tablicę z napisem: "W kwaterze tej spoczywają żołnierze Wojska Polskiego polegli za Ojczyznę w latach 1919-1920 oraz piloci 11 i 5 pułków lotnictwa myśliwskiego stacjonujących w Lidzie. Cześć ich pamięci!". Remont kwatery został wykonany w 2021 r. przez Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie w ramach zadania dofinansowanego z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Miejsca Pamięci Narodowej za Granicą”. Ku pamięci warto przytoczyć też inskrypcje z dwóch nieistniejących już upamiętnień. Pierwsze z nich to krzyż ku czci żołnierzy poległych w 1919 r. – umieszczony na nim napis głosił: "Za Ojczyznę! / Tu spoczywa / 13 CZWARTAKÓW / poległych przy zdobyciu Lidy / w dniu 16 kwietnia 1919 r. / Cześć ich pamięci / Towarzysze broni". Drugie upamiętnienie to krzyż na mogile zbiorowej ofiar bolszewizmu. Przejmująca inskrypcja głosiła: „Mogiła 47 nieznanych z nazwiska Polaków, zakładników z Białegostoku, Grodna, Wołkowyska i innych, przez bolszewików wywiezionych i następnie przez nich pod Lidą bezlitośnie zamordowanych w pamiętnych miesiącach sierpnia i września 1920 r. O! Nie zaprzyjcie się potomni tej niewinnie przelanej krwi i nie inaczej, jak ukochaniem nad wszystko Matki - Ojczyzny, wiecznie czcijcie ich pamięć!”. Obiekty te nie zostały odtworzone podczas wspomnianego remontu, gdyż nie udało się ustalić ich pierwotnej lokalizacji.

Publikacja:

11.10.2022
rozwiń
Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników Fotografia przedstawiająca Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników Galeria obiektu +2
Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników, fot. Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie, 2021
Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników Fotografia przedstawiająca Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników Galeria obiektu +2
Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników, fot. Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie, 2021
Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników Fotografia przedstawiająca Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników Galeria obiektu +2
Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników, fot. Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie, 2021

Projekty powiązane

1
  • Kwatera wojenna na starym cmentarzu katolickim, nazywana też kwaterą lotników
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz