W tekście opisany jest kościół i były klasztor księży dominikanów ufundowany przez Wawrzyńca Michała Odlaniskiego-Poczobutta, zbudowany w 1779 r. W dalszej cześci noty opisany jest budynek świątynny (Źródło: „Tygodnik Illustrowany”, Warszawa 1873, Seria 2, T:11, s. 296, za: Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego).

Uwspółcześniony odczyt tekstu.

Pałewenis, były klasztor ks. ks. dominikanów.

W Aukszta-Łetuwie, w powiecie Wiłkmergie, i zwykle Wiłkomierz zwanym, na wysokim brzegu rzeki Łewenis, położony jest kościół i były klasztor ks. ks. dominikanów, fundowany przez sędziego ziemskiego tegoż powiatu Wawrzyńca Michała Odlanińskiego-Poczobutta (Pacziosbutas) i małżonkę jego Maryannę z Doumantas’ów-Siesickich, 28 maja 1676 roku, za panowania Jana III, z nadaniem przez nich na stały fundusz: gruntów połeweńskich (z folwarkiem, ze wstępem do puszczy peliskiej i jeziora Wieszynta, z brzegiem rzeki Łewenis i mytem mostowym), folwarku Łomaki i kapitału 9675 złotych. Gorliwy o przyszłość swej fundacji Odlaniski-Poczobutt, w donacyjnym zapisie swoim, w trybunale przyznanym, tak się wyraził: „A ktoby chciał tę moję wolę i fundacyą źle z sukcesorów moich ruinować, inwalidować, vel in dubium vocare, sit anathema w kościele Bożym i niech ma cząstkę z Judaszem, i każdego takiego na straszny sąd Boski zapozywam.” Kościół z cegły, założony w dniu fundacyi, klasztor zaś wymurowany w roku 1779, na miejscu dawnego, zapewne drewnianego. Wieża kościelna była kształtną, trzypiętrową, 45 łokci wysoką, lecz po zniszczeniu jej w górnej części od piorunu w r. 1851, z architektoniczną obrazą całości, zastąpiła jej miejsce taka wieżyczka, jaką rycina przedstawia. Kościół od roku 1849 jest parafialnym. Klasztor skasowany w roku 1864. Od tego czasu Pałeweńsiadał bibliotekę z kilku tysięcy tomów złożoną, z których egzemplarze mające bibliograficzną wartość przewiezionymi zostały do publicznej biblioteki w Wilnie. Widok ogólny kościoła i klasztoru, jak go załączona rycina przedstawia, wzięty jest z przeciwległego brzegu rzeki Łewenis, z majętności Nioruney obywatela Wecławowicza (Wineławajtis). Położenie - widokiem na czarowną dolinę Łeweny i na przeciwległe wyżyny z ładnymi dworkami - jest bardzo piękne.