Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002241-P/165057

Stary kościół parafialny pw. św. Katarzyny i nowy kościół pw. Najświętszej Panny Marii w Rumnie

Rumno | Ukraina | obwód lwowski | rejon lwowski
ukr. Hrimne (Грімне); hist. Hrumno
Identyfikator: POL-002241-P/165057

Stary kościół parafialny pw. św. Katarzyny i nowy kościół pw. Najświętszej Panny Marii w Rumnie

Rumno | Ukraina | obwód lwowski | rejon lwowski
ukr. Hrimne (Грімне); hist. Hrumno

Zarys historyczny
Pierwsze wzmianki o miejscowości Rumno (dawniej zwanej również „Hrumno”) pojawiły się już w XV w. Przez stulecia należała m.in. do Kolów, Mieleckich, Ostrorogów, Wiśniowieckich, Ogińskich, Prota Potockiego, Kajetana Skopowskiego, aż w końcu do Lanckorońskich, którzy pozostali właścicielami aż do 1939 r. 

Fundacja parafii rzymskokatolickiej miała miejsce w roku 1471. Według bardzo skąpych informacji w pierwszej połowie XVII w. istniejącą na jej terenie świątynią opiekowali się bernardyni. W roku 1648 miał miejsce najazd Kozaków w wyniku którego spłonął klasztor i najprawdopodobniej kościół. W tym samym stuleciu na terenie parafii czynna była szkoła. W roku 1734 zainicjowano budowę nowej, drewnianej świątyni pw. Świętej Katarzyny. W XVIII stuleciu parafia obejmowała takie miejscowości jak: Horożana Wielka, Horożanka (Horożana Mała), Nowosiółki (Opawskie), Podwysokie, Rumno, Ryczychów oraz Saska (Dominikalna) i ten skład trwał (prawdopodobnie) aż do II wojny światowej. W tym samym wieku na terenie fary funkcjonował szpital. W XIX w. przy kościele działały bractwa Świętej Trójcy i Najświętszego Serca Jezusa. W roku 1934 zainicjowano budowę nowego, murowanego kościoła. W roku 1940 zakończono prace i rozebrano stary obiekt. W roku 1946 władze sowieckie nakazały zburzyć murowany obiekt wraz ze starą dzwonnicą.

Architektura
Nie ma zbyt wielu informacji na temat starego kościoła. Wiadomo na pewno, że był on obiektem orientowanym (czyli skierowanym na wschód, w domyśle Jerozolimę), drewnianym na kamiennej podmurówce.

Nowy kościół  był usytuowany na południowy zachód od starego, murowany z cegły, ale nie otynkowany, z prezbiterium zwróconym na południe. Posiadał korpus trójnawowy, bazylikowy, czteroprzęsłowy. Prezbiterium było krótkie i zamknięte trójbocznie z dołączoną prostokątną zakrystią. Od frontu znajdowała się prostokątna kruchta. Okna w części nawowej były koliste. Prezbiterium prostokątne, zamknięte półkoliście, z wyjątkiem ściany za ołtarzem. Na niej również znajdowały się koliste otwory, tożsame z nawowymi.

Fasada zwieńczona była trójkątnym szczytem. Analogicznie zakończona była fasada kruchty. Artykulacja ścian bocznych korpusu przebiegała za pomocą lizen zamkniętych profilowanym gzymsem. Nad nawą, prezbiterium i (prawdopodobnie) zakrystią zastosowano dachy dwuspadowe, a nad nawami bocznymi pulpitowe i wielopołaciowe. Wszystkie pokryte były blachą, oprócz dwuspadowego dachu nad kruchtą. Ten przyozdobiono dachówką. Obita blachą wieżyczka na sygnaturkę miała kształt ośmioboczny. Zakończono ją ażurową latarnią ze stożkowym daszkiem zwieńczonym krzyżem.

Do najważniejszych elementów związanych z wyposażeniem i otoczeniem kościoła należały:

  • Ołtarz główny datowany na XIX w.;
  • Dzwonnica datowana na rok 1794, która znajdowała się na północnym wschodzie od starego kościoła.


Jerzy T. Petrus w swoim opracowaniu na temat obiektów, wyraźnie podkreśla, że do tej pory nie budziły one zainteresowania historyków sztuki, choć na początku XX w. stary kościół stanowił jeden z nielicznych zachowany przykładów drewnianych łacińskich świątyń na tych terenach.

Czas powstania:

stary kościół - koniec XVIII w., nowy kościół - koniec lat 30. XX w.

Bibliografia i archiwalia:

  • Jerzy T. Petrus, „Stary kościół parafialny pw. św. Katarzyny i nowy kościół pw. Najświętszej Panny Marii w Rumnie”, w: „Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”, cz. 1: „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego”, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, 1999, ISBN 83-85739-66-1, t. 7, s. 331-341.

Publikacja:

11.10.2024

Ostatnia aktualizacja:

12.10.2024

Opracowanie:

Michał Dziadosz
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz