Szymon Rudnicki herbu Lis (ur. 20 października 1552, zm. 4 lipca 1621) – biskup warmiński w latach 1604–1621, administrator apostolski diecezji sambijskiej, sekretarz wielki koronny od 1601 roku, prepozyt kapituły katedralnej poznańskiej w latach 1600–1605, scholastyk łęczycki, kanonik krakowski, warmiński i poznański, sekretarz królewski na dworze Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy.

Życiorys

Szymon Rudnicki urodził się 20 października 1552 roku w Rzeczycy. Wywodził się z rodziny szlacheckiej, a jego ojcem był kasztelan rozpierski. Edukację rozpoczął w Kaliszu, a później studiował na Uniwersytecie Krakowskim, a także na uniwersytetach w Bolonii i Rzymie. W Rzymie przez kilka lat przebywał na dworze kardynała Stanisława Hozjusza, który wprowadził go w życie kościelne.

Po powrocie do Polski Rudnicki związał się z dworem królewskim. Służył jako sekretarz królewski za panowania Stefana Batorego, a następnie Zygmunta III Wazy. W 1601 roku został mianowany sekretarzem wielkim koronnym. W międzyczasie otrzymał liczne beneficja kościelne, w tym kanonikat w kapitule warmińskiej. Był również deputatem kapituły katedralnej poznańskiej na Trybunał Główny Koronny w 1600 roku.

W 1604 roku został wybrany na biskupa warmińskiego, zastępując Piotra Tylickiego. Jego wybór na to stanowisko został zatwierdzony przez papieża 12 stycznia 1605 roku, a konsekrowany został w czasie sejmu tego samego roku.

Działalność na Warmii

Jako biskup warmiński Szymon Rudnicki zasłynął jako gorliwy gospodarz diecezji. Przeprowadził wizytacje 94 parafii w latach 1606–1610, dbał o reformy liturgiczne zgodnie z uchwałami soboru trydenckiego i wydał drukiem konstytucje synodalne w 1616 roku, likwidując lokalne różnice liturgiczne.

Był także fundatorem wielu budowli sakralnych. W 1611 roku konsekrował kaplicę sióstr katarzynek w Braniewie, w 1616 roku kościół w Królewcu, a w 1619 roku kaplicę w Świętej Lipce. W 1617 roku odzyskał dla katolików kościół św. Mikołaja w Elblągu. Zainicjował również utworzenie miejsca kultu maryjnego w Świętej Lipce.

Rudnicki troszczył się o poziom edukacji w diecezji. Na własny koszt kształcił młodzież w kolegium braniewskim oraz za granicą. Wspierał szkoły jezuickie i działalność edukacyjną duchowieństwa.

Działalność dyplomatyczna i polityczna

Rudnicki brał aktywny udział w życiu politycznym Rzeczypospolitej. W 1613 roku został mianowany senatorem rezydentem. Uczestniczył w komisjach królewskich dotyczących Prus Książęcych, nadzorując sprawy zależności księstwa od Korony. Doprowadził do nadania tytułu biskupa sambijskiego biskupom warmińskim.

Śmierć i dziedzictwo

Szymon Rudnicki zmarł 4 lipca 1621 roku w Lidzbarku Warmińskim. Pochowany został w katedrze we Fromborku. Jego pierwotny nagrobek został zniszczony przez Szwedów, lecz kapituła warmińska ufundowała nowy ołtarz-nagrobek w 1637 roku. Rudnicki zapisał się w historii jako wybitny duchowny, mecenas sztuki i nauki oraz skuteczny reformator diecezji warmińskiej