Dubno (ukr. Дубно), obecnie miasto na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim rejonu dubieńskiego, niegdyś było jednym z ważniejszych ośrodków miejskich na Wołyniu. Miejscowość pojawia się w źródłach pisanych w XI w. jako własność książąt z dynastii Rurykowiczów. Pod koniec XIV w. Władysław Jagiełło nadał Dubno Teodorowi Ostrogskiemu, synowi Daniela, protoplasty rodu. Rozkwit przyniosły miastu czasy Konstantego Ostrogskiego, hetmana wielkiego litewskiego, zwycięskiego wodza spod Orszy, znakomitego dowódcy, wielokrotnie tryumfującego w walkach z Tatarami i Moskwą. W 1507 r. Dubno otrzymało z rąk Zygmunta I starego lokację na prawie magdeburskim, jak też przywilej na jarmarki oraz pobieranie cła od przejeżdżających kupców. W XVI w. ufortyfikowane miasto i zamek stanowiły silny punkt obronny, opierający się atakom tatarskim. Miasto pozostawało w ręku Ostrogskich do śmierci ostatniego męskiego przedstawiciela rodu, Janusza, kasztelana krakowskiego, jednego z najbogatszych magnatów Rzeczypospolitej. W 1609 r. ustanowił on na swoich dobrach ordynację, podówczas największą w kraju, liczącą 24 miasta i niemal 600 wsi. Interesujące jest, że pierwszy ordynat nałożył na nią obowiązki, dotyczące kwestii obronności całego państwa. Książe przewidział też, że gdyby wymarli wszyscy potencjalni męscy dziedzice ordynacji, z jej dóbr miała zostać utworzona komandoria kawalerów maltańskich, z Polakiem na czele. Jej zadaniem miała być obrona wschodnich granic Rzeczypospolitej. Po śmierci księcia Janusza miasto wraz z ordynacją przeszło jednakże na własność jego zięcia, Aleksandra Zasławskiego. Następnie należało do Lubomirskich i Sanguszków.

Zamek istniał w Dubnie już w XV stuleciu. Jego wzniesienie przypisuje się Wasylowi Ostrogskiemu, zwanemu Pięknym. W latach 1489-1506 warowna siedziba została przekształcona przez hetmana Konstantego Ostrogskiego. Zamek, usytuowany na cyplu, otoczonym rozlewiskami Ikwy, już w XVI w. posiadał duże walory obronne, m. in. w 1577 r. Janusz Ostrogski odparł w nim najazd tatarski. Zapewne pozostałością owego założenia jest, zachowany do dzisiaj, piętrowy budynek na osi kurtyny zachodniej. W 1582 r. na zamku zmarła nieszczęsna Halszka z Ostroga, córka księcia Eliasza Ostrogskiego i Beaty Kościeleckiej, dziedziczka ogromnej fortuny, o której rękę rywalizowali krwawo przedstawiciele największych rodów magnackich ówczesnej Rzeczypospolitej. Ostatni z Ostrogskich, Janusz (lub dopiero jego zięć Aleksander Zasławski, nad bramą wjazdową umieszczono kartusz z jego herbem) rozpoczął przebudowę starszej budowli w bastionowy zamek, wzniesiony wedle zasad szkoły nowowłoskiej. Warownia, zbudowana dołem z piaskowca, wyżej z cegły, posadowiona została na rzucie zbliżonym do trapezu. Z trzech stron chroniły ją wody Ikwy i jej rozlewisk, od zachodu odcięta została głęboką, nawodnioną fosą, od zewnątrz wzmocnioną kamienną kontrskarpą. Przez fosę przerzucono most, z przęsłem zwodzonym, prowadzący do sklepionej kolebkowo bramy o rustykowanym portalu, zwieńczonym trójkątnym przyczółkiem, dalej zaś do wspomnianego budynku, posiadającego również sklepiony przejazd bramny. Frontu zachodniego broniły dwa wydatne bastiony z orylonami i cylindrycznymi kawalierami. Do wnętrza bastionów wiodły z poziomu dziedzińca wąskie poterny. Kurtyny były skazamatowane, przy północnej z nich wzniesiono budynek pałacu.

Tak ukształtowany zamek stał się jedną z najpotężniejszych warowni na Wołyniu, chroniącym skarby i trofea, zgromadzone przez Ostrogskich i ich następców. Z powodzeniem oparł się wojskom kozackim w 1648 r. i moskiewskim w 1660 r. W 1683 r. Teofila Zasławska, córka wojewody krakowskiego Władysława Dominika Zasławskiego-Ostrogskiego i Katarzyny Sobieskiej, wniosła w posagu zamek wraz z całą ordynacją marszałkowi wielkiemu koronnemu, Józefowi Karolowi Lubomirskiemu. Wcześniej jednak wybuchł długotrwały spór o własność tych dóbr między Teofilą, Katarzyną Sobieską a kawalerami maltańskimi. Po zgonie Teofili zamek posiadał jej syn, Aleksander Dominik Lubomirski, a po jego bezpotomnej śmierci zięć, Paweł Karol Sanguszko. W 1753 r. syn Pawła Karola, Janusz Aleksander Sanguszko, popadłszy w długi, dokonał tzw. „transakcji kolbuszowskiej”, tj. podziału ordynacji Ostrogskiej między rody magnackie ówczesnej Rzeczypospolitej, w tym kilku przedstawicieli Lubomirskich. Kasatę ordynacji ostatecznie zatwierdził sejm w 1766 r. Dubno wraz z 70 wsiami przypadło wówczas Stanisławowi Lubomirskiemu, wojewodzie kijowskiemu i bracławskiemu. 

Za czasów Stanisława Dubno przeżyło rozkwit, w związku z przeniesieniem do miasta ze Lwowa tzw. kontraktów, ważnych ekonomicznie oraz stanowiących okazję do licznych spotkań towarzyskich. Za czasów Stanisława i jego syna Michała doszło do odrestaurowania zaniedbanego zamku i przebudowy pałacu zamkowego w duchu klasycyzmu. Powstał siedemnastoosiowy, dwukondygnacyjny budynek na rzucie wydłużonego czworoboku, o prostej, surowej w wyrazie fasadzie, przedzielonej jedynie gzymsem międzykondygnacyjnym. Całość nakryto czterospadowym dachem. Na osi parteru pomieszczono westybul z klatką schodową, dekorowany stiukami z herbami Lubomirskich i Ostrogskich, oddzielający dwa salony od wydłużonej, wysokiej sali jadalnej. Do najbardziej reprezentacyjnych pomieszczeń należała sala balowa, wysoka na dwie kondygnacje. Obiegał ja dookoła krąg jedenastu kolumn korynckich, wspierających galerię oraz emporę dla muzyków. Wnętrza były zdobione sztukateriami, z których do dzisiaj zachował się fryz z tańczącymi bachantkami. Na tyłach zamku, po drugiej stronie Ikwy, na sztucznie usypanej wyspie, rozciągał się park, zwany Palestyną. Powstał on w 1792 r. wg projektu znanego ogrodnika, Dionizego Miklera.

Zamek, opuszczony przez zadłużonego Józefa Lubomirskiego, został w 1876 r. sprzedany wraz z całym kluczem dubieńskim księżnej Elżbiecie Bariatyńskiej. Księżna przekazała wkrótce zaniedbaną rezydencje rządowi rosyjskiemu, który zakwaterował na zamku wojskowe izby kancelaryjne. W dawnej sali balowej urządzono cerkiew, zaś mury i bastiony, niekonserwowane i nieosłonięte, powoli niszczały. Podczas I wojny światowej budowla doznała znacznych uszkodzeń, zwłaszcza gmach pałacu, który, ostrzelany przez artylerię austriacką, stracił dachy i stropy. Wypalone mury magistralne budowli zamkowych doczekały się remontu za II RP - w latach 1932−1939 władze polskie wg projektu Józefa Nowaka odrestaurowały bramę oraz gmach pałacu, z przeznaczeniem na urzędy starostwa. W czasie II wojny światowej na zamku znajdowało się więzienie NKWD. Tuż po ataku III Rzeszy na ZSRR Sowieci dokonali tam masakry więźniów. Po 1945 r. na zamku miesiły się koszary wojsk pancernych. Od 1991 r. odrestaurowany zamek pełni funkcje muzealne.