Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270, fot. Rada OPWiM, 2002
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270
Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270, fot. Rada OPWiM, 2005
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270
Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270, fot. Rada OPWiM, 2008
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000677-W/160797 (RU-0083)

Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270

Identyfikator: WOJ-000677-W/160797 (RU-0083)

Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270

Obóz w Jogle (Jegolsku) był jednym z sześciu podobozów, wchodzących w skład zespołu łagrów nr 270 Borowicze, założonego przez NKWD w 1941 r. Usytuowano go ok. 12 km na północ od miasta Borowicze. Był największym obozem wchodzącym w skład tego zespołu. Jeńcy niemieccy, którzy przebywali tu od 1943 r., nazywali obóz Standlagrem (obóz na piaskach) z powodu jego położenia na piaszczystym wzgórzu, ale nazwa ta nie była używana przez Polaków. W listopadzie i grudniu 1944 r. przywieziono tu trzy duże transporty jeńców polskich z terenów wyzwolonych przez Armię Czerwoną w II połowie 1944 r. Jesienią 1945 r., podobnie jak i w innych obozach zarządu 270, specjalna komisja NKWD przeprowadziła przesłuchania Polaków. Stały się one podstawą do podzielenia internowanych na dwie grupy: zakwalifikowanych do powrotu do kraju oraz przeznaczonych na dalsze pozostanie w obozach. Na początku stycznia 1946 r. tę drugą grupę, liczącą ok. 200 osób, wyprowadzono z Jogły i przeniesiono do obozu w Szybotowie. Natomiast osoby, które znalazły się w pierwszej grupie, wysłano do kraju w trzech transportach.

Cmentarz podobozu Jogła został założony w 1944 r., wraz z utworzeniem podobozu, i funkcjonował do połowy 1949 r., kiedy został zamknięty i przekazany pod dalszy nadzór opieczeńskiemu rejonowemu oddziałowi sowieckiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (MWD). Pomiędzy 1951 a 1959 r. cmentarz ogrodzono płotem drewnianym, a wszystkie mogiły poprawiono i oznakowano. Niestety, w 1967 r. stan cmentarza był zły - brakowało ogrodzenia, a wszystkie mogiły były nieoznakowane i porośnięte trawą.

Cmentarz położony jest w odległości ok. 500 m od wsi Jogła, pomiędzy rzeką Mstą a szosą do Borowicz, 50 m na płd.-zach. od cmentarza komunalnego. Zajmuje nieregularny obszar o dł. 75 m i szer. 35 m. Znajduje się na nim 177 mogił zbiorowych. Ogółem na cmentarzu pochowano 465 więźniów, w tym 306 Niemców, 81 (lub 96) Polaków, 32 Austriaków, 30 Węgrów, 5 Estończyków, 2 Holendrów, 2 Francuzów, Duńczyka, Ormianina oraz Ukraińca.

W 1992 r. został tu postawiony krzyż. 23.07.1997 r. na cmentarzu, w sąsiedztwie polskiej kwatery żołnierzy AK, odsłonięto krzyż wraz z tablicą pamiątkową ku czci obywateli węgierskich zmarłych w obozach jenieckich (w obozach na tych terenach zmarło z głodu, wycieńczenia i chorób 113 żołnierzy węgierskich). W 2002 r. z funduszy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa pomnik w Jogle uzupełniono o płytę z orłem i dwujęzycznym napisem (polskim i rosyjskim): „Pamięci Polaków / ponad 600 żołnierzy Armii Krajowej / więzionych w latach 1944-1947 / zmarłych w łagrach NKWD-MWD Nr 270 / pochowanych na tym cmentarzu / i w innych miejscach w rejonie Borowicz / Rodacy 2002”.

Od 2013 r. Rada OPWiM czyniła starania o umieszczenie na tym cmentarzu tablic z nazwiskami wszystkich znanych Polaków zmarłych w podobozach zespołu łagrów nr 270, jednak dotychczas nie udało się uwieńczyć tych starań sukcesem.

Tablica pamiątkowa na cmentarzu podobozu Jogła, otoczona brzozami. Upamiętnia ponad 600 żołnierzy AK więzionych i zmarłych w łagrach NKWD-MWD nr 270. Fotografia przedstawiająca Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270 Galeria obiektu +2
Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270, fot. Rada OPWiM, 2002
Ścieżka wśród brzóz prowadząca do krzyża na cmentarzu podobozu Jogła. Wzdłuż ścieżki widoczne polskie flagi i kamienie pamiątkowe. Fotografia przedstawiająca Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270 Galeria obiektu +2
Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270, fot. Rada OPWiM, 2005
Czarny krzyż stoi w zalesionej okolicy z brzozami. W pobliżu znajdują się kamienne tablice z napisami, w tym jedna poświęcona żołnierzom Armii Krajowej. Fotografia przedstawiająca Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270 Galeria obiektu +2
Cmentarz łagrowy podobozu Jogła zespołu łagrów nr 270, fot. Rada OPWiM, 2008

Projekty powiązane

1
  • Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz