Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000463-P/80716

Cmentarz w Białohrudzie

Białohruda | Białoruś | obwód grodzieński | rejon lidzki
biał. Biełahruda (Белагруда)
Identyfikator: dok-000463-P/80716

Cmentarz w Białohrudzie

Białohruda | Białoruś | obwód grodzieński | rejon lidzki
biał. Biełahruda (Белагруда)
Cmentarz z polskimi pomnikami nagrobnymi. Informacje o cmentarzu opublikowano (patrz bibliografia). Jak pisze Anna Lewkowska, Jacek Lewkowski i Wojciech Walczak: „Jest to dawny cmentarz parafialny, czynny (…) założony na planie prostokąta z zaokrąglonym narożnikiem zachodnim, nie ma podziału na kwatery i aleje poza jedną ścieżką biegnącą nieregularnie na kierunku północ - południe. Cały obszar cmentarza wynosi ok. 1,5 ha. Najstarsza część cmentarza wraz z nagrobkami skupiona jest wokół kościoła. (…) Stan zachowania cmentarza bardzo dobry” Na cmentarzu znajduje się najwięcej współczesnych nagrobków. W najstarszym,               z 1851 r. pochowano Krzysztofa Podhajskiego. Jest on częściowo zrekonstruowany, ma formę marmurowego postumentu ze zwieńczeniem w postaci żelaznego krzyża. Jak piszą badacze, niewiele zachowało się innych nagrobków z XIX wieku. Na cmentarzu znajduje się kilka mogił z czasów II wojny światowej z inskrypcjami: „zm. Śmiercią tragiczną”, „zm. Śmiercią męczeńską”, „zginął śmiercią tragiczną”. Jest tu pochowana m.in. Walentyna Kuncewiczowa, należąca do Kresowego Związku Ziemian, zastrzelona w październiku 1942 r. Za Lewkowskimi i Walczakiem warto wspomnieć o nagrobku „doktora Waldemara Adolpha i jego siostry Ludwiki z 1875 r. Jest to najciekawszy nagrobek na cmentarzu w postaci żeliwnego krzyża na skałkach. Skałki stylizowane wykute w jednym bloku granitu. Ramiona krzyża zakończone trójlistnie, na przecięciu ramion postać Chrystusa.” Inskrypcja: „ZWŁOKOM Ś. P. DOKTORA / WALDEMARA / ADOLPHA / ZMARŁ 6 KWIETNIA 1875 R. / SIOSTRY LUDWIKI / ADOLPH ZM.20. LISTOPADA 1874 R." „Nieopodal interesujący w formie nagrobek z inskrypcją w języku łacińskim Eliasza Kozaryna Wawrzyńca Owierbuta z 1875 r.”  

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Lewkowska Anna, Lewkowski Jacek, Walczak Wojciech, „Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białoruś”, Warszawa 2007.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Dawid Mendrek
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz