Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000668-P/89218

Cmentarz w Dziembrowie

Dziembrów | Białoruś | obwód grodzieński | rejon szczuczyński
biał. Dembrawa (Дэмбрава)
Identyfikator: dok-000668-P/89218

Cmentarz w Dziembrowie

Dziembrów | Białoruś | obwód grodzieński | rejon szczuczyński
biał. Dembrawa (Дэмбрава)
Cmentarz przykościelny z polskimi pomnikami nagrobnymi. Dla cmentarza wykonana została dokumentacja (6 kart przechowywane w MKDNiS). Informacje o cmentarzu opublikowano (patrz bibliografia). 

Jak piszą Lewkowscy i Walczak: „Cmentarz przykościelny leż na terenie płaskim, otoczony zabudową, ogrodzony murem kamiennym z wejściem od strony zachodniej. Na cmentarzu przykościelnym zachowało się siedem nagrobków z XIX w., przeważnie wykonanych z żeliwa.” Najstarszy nagrobek, z 1839 r. wieńczy grób Julii Winczowej. Ma on kształt płyty (dzisiaj przewróconej) z zaokrąglonym górnym brzegiem. Inskrypcja „D. O. M. / JULII Z ŁĘKIEWICZÓW / WINCZOWEY / ZMARŁEY 25.8.1839 R. / WIEKU LAT (…)9(…)". Na uwagę zasługuje nagrobek Antoniego Wróblewskiego. Jest to „żeliwna stela (…) na prostopadłościennej podstawie, zakończona gzymsem z kymationem jońskim i akantowym fryzem. Na steli niewysoki krzyż z ramionami o profilowanych krawędziach.” Inskrypcja: „TEN POMNIK POŚWIĘCAJĄ POGRĄŻENI / W NIEUTULONYM ŻALU ŻONA I DZIECI / PO ZGONIE NAJLEPSZEGO MĘŻA I OJCA / ANTONIEGO WRÓBLEWSKIEGO / URODZONY 1796 R. / UMARŁ W 1857 R. 7 MAJA". 

Drugi cmentarz jest czynnym do dziś cmentarzem katolickim i znajduje się na zachodnim skraju Dziembrowa. Przywołując wspomnianych już badaczy: „Ogrodzony jest metalową siatką z wejściem od strony południowej, zajmuje obszar 0,6 ha. Cmentarz założony na planie prostokąta, bez podziału na kwatery i aleje. Przeważają na nim pochówki współczesne z 1. połowy XX w. Cmentarz powstał w 2. połowie XIX w. Zachowało się kilka nagrobków z końca XIX w. Najstarszy zachowany nagrobek to żeliwny postument na grobie Józefa Witko z 1892 r. Postument zwieńczony był krzyżem, który uległ zniszczeniu. (…) Stan zachowania [cmentarza] dobry.”  Inskrypcja z nagrobka Józefa Witko brzmi: „JÓZEF WITKO / ŻYŁ LAT 72 / ZM. 8 GRUDNIA 1892 R". 

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Lewkowska Anna, Lewkowski Jacek, Walczak Wojciech, „Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białoruś”, Warszawa 2007.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Dawid Mendrek
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz