Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000481-P/81234

Cmentarz w Równem

Równe
Рівне
Identyfikator: dok-000481-P/81234

Cmentarz w Równem

Równe
Рівне

Informacja o obiekcie:

Cmentarz miejski w Równem, na którym znajdują się polskie nagrobki jest położony przy ulicy Dubieńskiej w zachodniej części miasta i sąsiaduje z ukraińskim cmentarzem wojskowym. Dość dobrze utrzymany cmentarz jest miejscem pochówku katolików i prawosławnych. Najstarsze nagrobki są z początków XX wieku. Pomniki nagrobne są dość zróżnicowane pod względem formy i materiału. Na niektórych zachowały się fotografie zmarłych.

Według Zbigniewa Hausera większość najciekawszych nagrobkó występuje po prawej stronie głównej alei oraz w głębi cmentarza. Zdecydowanie przykuwa uwagę nagrobek Marii z Marguliesów Blachowicz zmarłej w 1927 roku autorstwa warszawskiego kamieniarza Romana S. Lubowieckiego, założyciela warsztatu przy ulicy Dzikiej 68 (sygnatura podana przez Hausera nie jest dokładna). Zakład prowadzony przez potomków istnieje do dziś http://www.kamieniarstwo-lubowiecki.pl/historia-zakladu. Pomnik nagrobny składa się z krzyża na cokole oplecionego kwiatową girlandą oraz pełnopostaciowej rzeźby młodej kobiety trzymającej oburącz wiązankę kwiatów. Całość dopełniona jest rozbudowaną inskrypcją. Treść inskrypcji powtórzona została na innym, bezimiennym nagrobku. Również okazały jest pomnik na grobie zmarłej w 1904 roku Leonii z Wierzyńskich Szyczewskiej z rzeźbą zbolałej osuwającej się przy krzyżu kobiety. Na nagrobku Edmunda Jabłonowskiego zmarłego w 1909 roku widnieje sygnatura H.Oleszkiewicza z Żytomierza, spotykana na innych cmentarzach Wołynia. Oprócz wymienionych można spotkać wiele innych okazałych nagrobków: zwieńczonych krzyżem kamiennym i żeliwnym, figurą, kolumną, także w formie skałek, sękatego drzewa, płyt nagrobnych.

Na terenie cmentarza znajduje się odnowiona kwatera żołnierzy Wojska Polskiego poległych w walkach z bolszewikami. O miejsce to dba Harcerski Hufiec „Wołyń” Harcerstwa Polskiego na Ukrainie http://https://polonika.pl/co-nowego-/wojna-polsko-bolszewicka-1919-1920-miejsca-pamieci-narodowej-na-wolyniu-. Na cmentarzu przy okazji prac porządkowych nadal odkrywane są kolejne groby https://monitorwolynski.com/pl/news/504-na-polskim-cmentarzu-w-r-wnem-znaleziono-nieznany-dot-d-poch-wek.

Dawna kaplica cmentarna zachowała się, lecz jak podaje Hauser w latach 90. służyła za skład narzędzi i sklep. Od lat 50. i 60. nie istnieją dwa inne cmentarze rzymskokatolickie https://deomeo.pl/rowne-parafia-swietych-apostolow-piotra-i-pawla/

Dla cmentarza wykonana została dokumentacja (6 kart przechowywanych w MKiDN). Informacje o cmentarzu opublikowane (patrz bibliografia).

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Hauser Zbigniew, „Podróże po cmentarzach Ukrainy”, t. IV, „Województwa: wołyńskie, podolskie, bracławskie i kijowskie”, Kraków 2009, s. 125-134.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Alicja Czuber-Filonik
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz