Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000942-P/98275

Cmentarz w Swojatyczach

Swojatycze | Białoruś | obwód brzeski | rejon lachowicki
biał. Swajatyczy (Сваятычы)
Identyfikator: dok-000942-P/98275

Cmentarz w Swojatyczach

Swojatycze | Białoruś | obwód brzeski | rejon lachowicki
biał. Swajatyczy (Сваятычы)
Cmentarz z polskimi pomnikami nagrobnymi. Informacje o cmentarzu opublikowano (patrz bibliografia).

Jak pisze Anna Lewkowska, Jacek Lewkowski i Wojciech Walczak, w Swojatyczach przy kościele pw. św. Józefa znajduje się cmentarz. Ma on 0,2 ha powierzchni o otoczony jest metalowym płotem. Zachowały się na nim dwa nagrobki, w tym jeden nieznany. Drugi posiada następującą inskrypcję: „JAN / KONARZEWSKI / KAW. ORD. / VIRTUTI MILITARI / POLEGŁ DNIA 11 V R. / 1919 / W WIEKU LAT 31 / CZEŚĆ TWEJ PAMIĘCI / NAJDROŻSZY MĘŻU". Cytując wspominanych autorów, warto dodać, że „w przyziemiu elewacji południowej [kościoła] przy narożniku wmurowany jest fragment granitowej płyty nagrobnej z czytelnym napisem: «R. 1849 L. 93 / ZOFIA Z OBU. HRA. (...)». Jest to prawdopodobnie fragment płyty z nagrobka Zofii Obuchowiczowej, córki Michała, kasztelana mińskiego, a żony pułkownika wojsk polskich Stanisława Czapskiego." 

Lewkowscy i Walczak opisują też drugi cmentarz w Swojatyczach. Cmentarz katolicki znajduje się we wschodniej części miejscowości. Ma plan wydłużonego wieloboku 1,3 ha powierzchni otoczonej metalowym płotem. Podzielony jest na dwie części: starszą, zachodnią- katolicką (0,8 ha) i nowszą wschodnią- prawosławną. Został utworzony w 1. połowie XIX w. Z 2 połowy XIX w. i początków XX przetrwało kilkadziesiąt nagrobków. Najwięcej jest tu grobów z 1. połowy XX w. Najstarszy, z 1831 r., należy do ks. Leona Sierakowskiego. Inskrypcja brzmi: „D. O. M. / XIEDZU LEONOWI / SIERAKOWSKIEMU DZIEK. STWOŁOWICKIEMU, PROBOSZCZ. SWOJATYCKIEMU / roku 1831 MAJA7 TU POGRZEBIONEMU / PAMIĄTKĘ TĘ POŚWIĘCA / KOLLATORKA". Na cmentarzu znajduje się również murowana, XIX-wieczna kaplica cmentarna. 

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Lewkowska Anna, Lewkowski Jacek, Walczak Wojciech, „Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białoruś”, Warszawa 2007.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Dawid Mendrek
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz