fot. Natalia Szestakowa, 2014
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Wikipedia, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Cmentarz w Zdołbunowie
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000263-P/76961

Cmentarz w Zdołbunowie

Zdołbunów | Ukraina | obwód rówieński | rejon rówieński
ukr. Zdołbuniw (Здолбунів)
Identyfikator: dok-000263-P/76961

Cmentarz w Zdołbunowie

Zdołbunów | Ukraina | obwód rówieński | rejon rówieński
ukr. Zdołbuniw (Здолбунів)

Cmentarz komunalny z Zdołbunowie, gdzie Zbigniew Hauser odnalazł kilkadziesiąt nagrobków z polskimi inskrypcjami, leży niedaleko kościoła ewangelickiego w północno-zachodniej części miasta. Jest to cmentarz czynny, obecnie również przeznaczony dla prawosławnych. Jego powierzchnia ok. 2 ha częściowo otoczona jest ceglanym murem wzniesionym w międzywojniu. Z tego okresu pochodzi też zdecydowana większość nagrobków. Najstarsza jest płyta nagrobna z inskrypcją z 1910 roku.

Na terenie cmentarza znajduje się ozdobiona jedynie gzymsem i płaskimi pilastrami, z wąskimi oknami zamkniętymi łukiem murowana kaplica - grobowiec rodziny Wyhowskich. Nieopodal usytuowane są dwa charakterystyczne, okazałe nagrobki z drzewem sękatym i sękatym krzyżem. Na cmentarzu znaleźć można zarówno nagrobki o rozbudowanej formie, na przykład mauzoleum rodziny Czerniawskich, grobowiec rodziny Zawadzkich,  jak i płyty nagrobne oraz proste nagrobki z krzyżem żelaznym. Na pomnikach nagrobnych zachowało się stosunkowo dużo fotografii. Niestety część nagrobków jest pozbawiona żelaznych krzyży, co jest skutkiem procederu nielegalnego pozyskiwania złomu http://www.gorawino.net/index.php?option=com_content&task=view&id=280&Itemid=1.

Na terenie cmentarza zostali pochowani żołnierze Wojska Polskiego polegli w obronie Zdołbunowa w walkach z bolszewikami – czterech znanych z nazwiska i 16 bezimiennych. Ich mogiłę przykrywa płyta nagrobna z inskrypcją, za której wezgłowiem stoi pomnik w kształcie zwieńczonej żelaznym krzyżem  pionowej płyty o ukośnych schodkowych bokach i przyporach od frontu, z otworem w formie krzyża. Na początku drugiej dekady XXI wieku pomnik został odnowiony i uzupełniony opaską z cokolikami. http://www.gorawino.net/index.php?option=com_ponygallery&Itemid=93&func=detail&id=664#ponyimg; https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zdolbuniv_Brats%27ka_Mogyla_Voyiniv_Pol%27s%27koyi_Armiyi_04_Vos%27mogo_Bereznya_vul._gromads%27ke_kladovysche_(YDS_7606).JPG

Na co dzień o cmentarz troszczą się pozostali w Zdołbunowie Polacy https://historianamapie.org/item/cmentarz-w-zdolbunowie-3/.

 

 

 

 

 

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Hauser Zbigniew, „Podróże po cmentarzach Ukrainy”, t. IV, „Województwa: wołyńskie, podolskie, bracławskie i kijowskie”, Kraków 2009, s. 165-170.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Alicja Czuber-Filonik
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Cmentarz w Zdołbunowie
fot. Natalia Szestakowa, 2014

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz