10.02.1940 r. miała miejsce pierwsza masowa deportacja Polaków w głąb ZSRR, przeprowadzona przez NKWD. Z Kresów Wschodnich deportowano wówczas około 140 tys. obywateli polskich. Polacy stanowili 70% kontyngentu aresztowanych i deportowanych, pozostali to Białorusini i Ukraińcy. Wywożono wtedy przede wszystkim osadników wojskowych, średnich i niższych urzędników państwowych średniego i niższego szczebla, służbę leśną i pracowników PKP, a także ich rodziny. Zesłańcy trafili m.in. do obwodu swierdłowskiego. Panowały tu bardzo złe warunki atmosferyczne. Zesłańcy pracowali ponad siły przy wyrębie lasów. Osady mieszkalne i reżim pracy miały charakter łagrowy. Śmiertelność tej grupy była najwyższa ze wszystkich i w pierwszych miesiącach stanowiła ok. 3-4% spośród wszystkich wówczas wywiezionych.

Na cmentarzu w Kostousowie spoczywa kilkadziesiąt tysięcy osób różnych narodowości, mieszkańców pobliskiego Swierdłowska, represjonowanych przez reżim sowiecki. Wśród nich jest wielu Polaków-zesłańców, przybyłych tu w 1940 r. W latach 80. lub 90. XX w. na cmentarzu ustawiono pomnik ku czci zmarłych. Pomnik ten został zbezczeszczony przez nieznanych sprawców w 2023 r. - usunięto krzyż oraz tabliczki z inskrypcjami w językach polskim i rosyjskim (pozostawiono głaz, do którego były one przymocowane). Wyjaśnieniem tego aktu wandalizmu miały zająć się rosyjskie służby.