Posiółek Rossochi był jednym z wielu miejsc przymusowego osiedlenia Polaków, deportowanych w 1940 r. przez NKWD m.in. z Nowogródczyzny. Na początku 1941 r. przebywało tu 680 osób, w tym ponad 500 Polaków. Osoby zmarłe w latach 1940-1944 grzebano na stoku wzgórza w pobliżu osady. Na podstawie relacji świadków ustalono, że w posiołku zmarli m.in.: Wacław Wojewódzki, jego siostra, małżeństwo Paszkowskich i mężczyzna o nazwisku Wrzesień.

Obecnie miejsce pochówku Polaków jest częścią wiejskiego cmentarza. W 2009 r. były zesłaniec Mieczysław Garboś ustawił tu krzyż ku pamięci swoich krewnych oraz innych zmarłych Polaków. Pod krzyżem znajduje się tablica z inskrypcją: „Świętej pamięci Marka Garbosia i Władysława Garbosia / oraz wszystkich Polaków zmarłych i zamęczonych / w posiółku Rosschi w latach 1940-1944 / Niech spoczywają w pokoju / Były zesłaniec Mieczysław Garboś z rodziną, / zesłańcy i rodacy / Rossochi, 1 czerwca 2009 / Przechodniu, uszanuj to miejsce”. W tym samym czasie została uporządkowana polska część cmentarza, a w 2010 r. teren ogrodzono i ustawiono kolejną tablicę pamiątkową, na której znajduje się napis: „Miejsce spoczynku Polaków deportowanych z Ojczyzny / 10 lutego 1940 r. i przymusowo osiedlonych w specposiołku / Rossochi przez reżim stalinowski, zamęczonych ciężką / pracą i zmarłych z głodu i zimna w latach 1940-1944. / Niech spoczywają w spokoju. Przechodniu, uszanuj to miejsce”. Prace te zostały sfinansowane przez M. Garbosia oraz Konsulat Generalny RP w Petersburgu.



Opracowała T. Zachara / MKiDN, VI 2025