Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: NGR-003501-P/3751

Kaplica rodziny Ponińskich

Uroczysko Czerwone | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon czortkowski
ukr. Uroczyszcze Czerwone (Урочище Червоне); dawna nazwa: Czerwonogród
Cmentarz w Czerwonogrodzie (Nyrkowie)
Identyfikator: NGR-003501-P/3751

Kaplica rodziny Ponińskich

Uroczysko Czerwone | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon czortkowski
ukr. Uroczyszcze Czerwone (Урочище Червоне); dawna nazwa: Czerwonogród
Budowla wolno stojąca ulokowana na osi północ–południe, murowana, z regularnych ciosów lokalnego czerwonego piaskowca, pierwotnie otynkowana wewnątrz i zewnątrz. Postawiona na planie prostokąta, pierwotnie z doryckim portykiem czterokolumnowym od frontu z tympanonem i figurą. Usytuowana na wysokim cokole i nakryta pierwotnie dachem dwuspadowym. Z zewnątrz kaplicę obiegał gzyms, ściany zdobione boniowaniem. Część środkowa fasady zryzalitowana. Na osi prostokątny otwór wejściowy ujęty profilowaniem z białego piaskowca. Nad otworem półkolisty świetlik. Naroża budowli być może pierwotnie zaakcentowane pilastrami. Ściany boczne na wysokości nawy przeprute dwoma symetrycznie umieszczonymi otworami okiennymi o wykroju półkola oraz na wysokości zakrystii jednym o wykroju prostokąta zamkniętego łukiem spłaszczonym. Elewacja tylna zryzalitowana, z umieszczonym na osi otworem drzwiowym prowadzącym do zakrystii. Nad nim półkolisty świetlik. Wewnątrz niezachowana artykulacja ścian. Wnętrze podzielone na nawę i zakrystię. W ścianie ołtarzowej pozostałości po otworach drzwiowych prowadzących do zakrystii, z której było wyjście na zewnątrz. Przy zakrystii dwa niewielkie aneksy, z których zapewne można było dostać się na strych. U wejścia do kaplicy widoczne zejście do krypty, gdzie znajdują się pozostałości trumien, w tym trumna dziecka.

Czas powstania:

ok. 1830

Lokalizacja nagrobka:

nagrobek numer 85

Materiały:

piaskowiec

Dodatkowe informacje dotyczące materiału:

czerwony piaskowiec

Informacje o stanie zachowania i dotychczasowych renowacjach:

kaplica w stanie daleko posuniętej ruiny. Brak sklepień, we wnętrzu porastają krzewy. Fragmenty kolumn z fasady porozrzucane dookoła. Przed wejściem leżą fragmenty figury Chrystusa z krzyżem, która do 1945 r. znajdowała się na szczycie. Według opisu Frankowskiego z 1831 r., ujęta 24 kolumnami w stylu doryckim. Por. Frankowski 1831, s. 125. Według Frankowskiego kaplica zwieńczona była rzeźbą wyobrażającą wiarę i nadzieję. Por. Frankowski 1831, s. 125. Por też fot. archiwalna w: Schwartz 1931, s. 53. Prawdopodobnie chodzi o figurę później określoną jako postać Chrystusa Zmartwychwstałego.

Bibliografia i archiwalia:

  • Karta dokumentacyjna obiektu zabytkowego poza granicami kraju, powiat buczacki, zbiór przechowywany w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa..
  • „Cmentarze dawnego powiatu zaleszczyckiego, Kaplice, grobowce i nagrobki z inskrypcjami zapisanymi w alfabecie łacińskim (1790–1945)”, red. Anna Sylwia Czyż Bartłomiej Gutowski, Warszawa 2015, 149-150.

Słowa kluczowe:

Data wykonania dokumentacji:

2005

Publikacja:

12.02.2022

Karta założona przez:

Bartłomiej Gutowski

Opracowanie / zatwierdzenie:

Bartłomiej Gutowski, dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. ucz.
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Dokumentacja cmentarzy dawnego powiatu zaleszczyckiego Zobacz