Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001575-P

Kościół parafialny pw. Najświętszej Panny Marii Królowej Polski w Borysławiu-Hubiczach

Identyfikator: POL-001575-P

Kościół parafialny pw. Najświętszej Panny Marii Królowej Polski w Borysławiu-Hubiczach

Zarys historyczny

Hubicze leżą siedem kilometrów na południowy zachód od Drohobycza. Dawniej (XV-XVII wiek) wchodziły w skład starostwa drohobyckiego. Częściowo jednak były w posiadaniu szlachty. Wśród właścicieli przewijają się między innymi Aleksander Brześciański czy Bartosz Hubicki.

W latach 30. XX wieku miejscowość weszła w skład gmin zwanym wówczas „Wielkim Borysławiem”. Właśnie mniej więcej wówczas postanowiono stworzyć w Hubiczach niezależną parafię. Wcześniej miejscowość należała do wspólnoty w Drohobyczu, później w Tustanowicach (przemianowanych finalnie na Borysław). Najprawdopodobniej jeszcze przed rokiem 1934 zamówiono projekt u architekta Wawrzyńca Dayczaka. Rok później zakończono budowę, a w roku 1936 miała miejsce konsekracja.

Po II wojnie światowej ksiądz Tadeusz Łącki, będący administratorem parafii w Borysławiu, zabrał całe ruchome wyposażenie kościoła do Polski. W ewakuacyjnym chaosie przedmioty uległy przemieszaniu z przedmiotami ocalonymi z dwóch pozostałych świątyń borysławskich.

Sowieci zamienili opuszczony obiekt na skład soli. Doprowadziło to do zniszczeń, w skutek których budowla została rozebrana na przełomie lat 70. i 80. XX wieku.

Architektura

Twórcą nieistniejącego dziś kościoła był wzięty wówczas architekt lwowski Wawrzyniec Dayczak, specjalizujący się w projektach budowli sakralnych. Autor znakomicie wpisał się w modny wówczas nurt historyczny, w ramach którego chętnie nawiązywał do minionych epok. Najczęściej był to gotyk (czasem przełamywany stylem romańskim) i barok. Dayczak nie zawsze trzymał się jednak sztywno konkretnych ram. Bywało, że bawił się formą, traktując asocjacje epokowe w dość swobodny sposób. Kościół w Hubiczach jest na to świetnym przykładem. Owszem, nawiązywał do gotyku, ale stanowił również projekt nowoczesny, nie uchylający się przed funkcjonalnością. Przede wszystkim jednak reprezentował formę prostą i bezpretensjonalną. Światosław Lenartowicz pisał o obiekcie:

Na szczególną uwagę zasługuje rozwiązanie fasady, której szczyt łączy się optycznie z wysmukłą wieżyczką na sygnaturkę, tworząc wrażenie fasady wieżowej. Staranną kompozycję uzupełniają horyzontalne segmenty muru z bramkami, zakończone wertykalnymi akcentami dzwonnicy i postumentu z rzeźbą. Świadectwem dbałości o jednolity wyraz budowli, tak ze strony inwestorów jak i architekta, jest autorskie rozwiązanie szczegółów, m.in, układu posadzki, stolarki i krzyży żelaznych.

Obiekt położony był przy głównej ulicy. Składał się z czteroprzęsłowej nawy oraz niższego i węższego, jednoprzęsłowego prezbiterium skierowanego na zachód. Po bokach nawy znajdowały się prostokątne kaplice, a od strony prezbiterium zakrystia oraz składzik. Przęsło wschodniej nawy mieściło chór muzyczny.

Nawa od wnętrza przyozdobiona była ścianą filarów. Łuk tęczowy zamknięty został półkoliście, u góry zastosowano sklepienia kolebkowe, a okna w środkowych przęsłach nawy były wysokie, prostokątne, zgrupowane po trzy.

W ścianie frontowej zastosowano wielkie prostokątne okno, które zamknięto półkoliście. Z kolei okna przęsła chórowego, kaplic i aneksów przy prezbiterium były znacznie mniejsze i prostokątne.

Fasada kościoła była trójdzielna, dwukondygnacyjna, z wysokim schodkowym szczytem. Pole środkowe było lekko cofnięte w stosunku do bocznych. Jego dolną kondygnację tworzyła wysunięta do przodu kruchta, nad którą umiejscowiono balkon. W drugiej kondygnacji, zamkniętej łamanym gzymsem, umiejscowiono wysokie okno. Schodkowy szczyt został podzielony na pięć pól i zwieńczony kulą z krzyżem. Dachy nawy i prezbiterium były dwuspadowe. Po środku dachu prowadzącego przez nawę zbudowano wieżyczkę ze smukłą sygnaturką zwieńczoną krzyżem.

Osoby powiązane:
Czas powstania:
1935
Twórcy:
Wawrzyniec Dajczak (architekt, inżynier; Polska)(podgląd)
Bibliografia uzupełniająca:

1. Światosław Lenartowicz Kościół parafialny pw. Najświętszej Panny Marii Królowej Polski w Borysławiu-Hubiczach. W: Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Cz. 1: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego T. 6. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, 1998, s. 19-21. ISBN 83-85739-60-02.

2. https://kuriergalicyjski.com/boryslaw-miasto-szybow-naftowych/

Opracowanie:
Michał Dziadosz
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz