Kościół rzymskokatolicki pw. św. Ludwika w Krasławiu, znajdujący się w centrum miasta przy placu św. Ludwika 2, jest jednym z najważniejszych zabytków architektury barokowej na Łotwie.  Jako jej architekta podaje się Antonia Paracco.  Należy do diecezji Rēzekne-Aglona w metropolii ryskiej i pełni funkcję kościoła parafialnego. Świątynia jest także drugim co do wielkości miejscem pielgrzymkowym w regionie, po Aglonie, dzięki przechowywanym w niej relikwiom św. Donata, biskupa i męczennika.  

Historia

Pierwszy kościół katolicki w Krasławiu istniał jako filia parafii w Indricy. W XVI wieku, po przejściu Krasławia w ręce luteran, świątynia przez pewien czas służyła protestantom. W latach 1580-1590 Miķelis de Brunovs zbudował drewniany kościół katolicki, który prawdopodobnie był odbudowaną wcześniejszą świątynią.

W 1676 roku Juris de Lundingshausen-Wolf ufundował nowy, większy kościół drewniany, który przekazał jezuitom. W 1729 roku Krasławę nabył Jan Ludwik Plater, a w latach 1755-1767. Nowy kościół pw. św. Ludwika został wzniesiony dzięki fundacji Konstantego Ludwika Platera i jego żony Augusty z Ogińskich Konstanty. Kościół miał pełnić funkcję katedry biskupiej diecezji inflanckiej, do czego nie doszło przez pierwszy rozbiór Polski w 1772 roku. Budowę prowadził włoski architekt Antonio Parocco. Konsekrowany został w 1777 roku przez  pierwszego arcybiskupa mohylewskiegi Stanisław Siestrzeńcewicz.  Po I rozbiorze Polski (1772), Krasław wraz z całą Łatgalią znalazł się w granicach Imperium Rosyjskiego, co uniemożliwiło realizację planów utworzenia katedry.

Architektura i wyposażenie

Kościół jest bezwieżową, trójnawową budowlą. Ma 42 metry długości, 26 metrów szerokości i 22 metry wysokości. Na terenie przykościelnym, otoczonym kamiennym murem, znajduje się dzwonnica z 1838 roku z kilkoma zabytkowymi dzwonami, w tym „Ludwig” (1787) i „Donat” (1853). Pod kościołem znajdują się grobowce rodziny Platerów.

Wnętrze kościoła św. Ludwika w Krasławiu jest wyjątkowym przykładem harmonijnego połączenia barokowego stylu z klasyczną prostotą. Wystrój, podporządkowany zasadom ładu i symetrii, wyróżnia się brakiem bogatej ornamentyki i stiukowych dekoracji, charakterystycznych dla wcześniejszych epok baroku. Zamiast tego dominuje uporządkowana architektura, z monumentalnym ołtarzem głównym jako centralnym punktem wnętrza.

Kluczowym elementem dekoracyjnym kościoła są freski autorstwa włoskiego malarza Filippo Castaldiego, znanego również jako Gastoldi lub Gustelding. Prace te zostały wykonane w latach 1760–1762 techniką al fresco. Główny fresk, znajdujący się w centralnej wnęce monumentalnego ołtarza głównego, przedstawia scenę „Święty Ludwik wyruszający na wyprawę krzyżową”. Fresk ten podkreśla dedykację kościoła patronowi i łączy tematykę religijną z historyczną.

Castaldi stworzył także sześć innych kompozycji ołtarzowych, przedstawiających sceny z życia świętych:

Świętych Piotra i Pawła,
Świętego Wincentego a Paulo,
Świętego Antoniego,
Świętej Trójcy,
Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny,
Zaślubiny Najświętszej Marii Panny.

Ważnym elementem wystroju są również portrety fundatorów kościoła – Konstantego Ludwika Platera i jego żony Augusty z Ogińskich. Początkowo obrazy te znajdowały się w bibliotece krasławskiej Platerów, a obecnie są umieszczone na chórze kościelnym, dodając wnętrzu osobistego charakteru i przypominając o historycznym patronacie rodziny Platerów.

Wilgotny klimat Krasławia wpłynął na stan fresku w ołtarzu głównym. Po 1884 roku zastąpiono go monumentalnym obrazem olejnym o tej samej tematyce, „Święty Ludwik wyruszający na wyprawę krzyżową”. Dzieło to, wykonane przez wybitnego polskiego malarza Jana Matejkę, powstało z inicjatywy Eugeniusza Platera oraz ks. Józefa Jałowieckiego, ostatniego rektora krasławskiego Seminarium Duchownego i późniejszego proboszcza w Krasławiu. Rodzina Platerów znacząco wsparła finansowo realizację tego projektu.

Wnętrze kościoła św. Ludwika wyróżnia się klarownością kompozycji, gdzie monumentalne ołtarze i freski podporządkowane są narracji religijnej i historycznej. Dzięki współpracy wybitnych artystów, takich jak Castaldi i Matejko, kościół w Krasławiu łączy różnorodne tradycje artystyczne, stając się nie tylko miejscem kultu, ale także wyjątkowym zabytkiem sztuki sakralnej.

W kościele znajduje się kaplica św. Donata, w której przechowywane są relikwie świętego, sprowadzone z Rzymu w 1778 roku. Początkowo relikwie znajdowały się w kaplicy pałacowej. W 1784 roku, dzięki funduszom Augusty z Ogińskich Platerowej, przy kościele św. Ludwika wybudowano nową kaplicę. Uroczystości przeniesienia relikwii do tej kaplicy odbyły się w tym samym roku.

Seminarium duchowne

Przy kościele w Krasławiu w 1757 roku otwarto Seminarium Duchowne, które było pierwszym wyższym seminarium duchownym na Łotwie. Inicjatorem jego powstania był biskup Antoni Ostrowski, wspierany przez Konstantego Ludwika Platera. Prowadzenie seminarium powierzono księżom ze Zgromadzenia Misjonarzy św. Wincentego a Paulo, którzy zostali sprowadzeni do Krasławia w 1755 roku.

Wcześniej, w 1756 roku, misja jezuitów, działająca w Krasławiu, została przeniesiona do Indrycy, a szkoły założone przez jezuitów przejęli lazaryści. Seminarium funkcjonowało w Krasławiu do 1844 roku, kiedy zostało przeniesione do Mińska.

Prace konserwatorskie

Od roku 2003 trwały w kościele prace konserwatorskie. W latach 2018-2020 Instytut Polonika włączył się w nie Instytut Polonika.