W obwodzie odeskim, w powiecie bereziwskim, znajduje się zniszczony kościół św. Seweryna. Przed 1917 rokiem świątynia znajdowała się na terenie obszernego majątku Potockich, którego pierwszym właścicielem był hrabia Seweryn (1762 -1829).

Seweryn Potocki był postacią nietuzinkową. Świetnie wykształcony, o rozległych koneksjach rodzinnych i towarzyskich, bywalec najlepszych salonów. To jemu Charków zawdzięcza powstanie swojego uniwersytetu, jednego „z najważniejszych czynników miastotwórczych” tego miasta.

Potocki aniołem stróżem
Od 1802 roku Polak pełnił funkcję kuratora Charkowskiego Okręgu Naukowego i był zwierzchnikiem szkół wszystkich stopni na obszarze 11 guberni i 7 obwodów. Nominację na to stanowisko hrabia otrzymał od Aleksandra I, z którym łączyły go przyjaźń i reformatorskie zapędy. Potocki był zwolennikiem tworzenia uczelni wyższych w mniejszych miejscowościach - na początku XIX wieku w Charkowie było ok. 10 tys. mieszkańców.

Najważniejszym zadaniem Potockiego było skompletowanie kadry naukowej - „jemu przede wszystkim zawdzięczał Uniwersytet Charkowski fortunny dobór sił nauczycielskich, ściągniętych do Charkowa [...]” . Polak bowiem uważał, iż tworzona przez niego uczelnia zasługuje na to, by wykładali tam najwybitniejsi. Hrabia porwał się na niemożliwe, zapraszając do objęcia katedry literatury samego Goethego! Przy uczelni założył drukarnię,która drukowała książki oraz inne materiały dydaktyczne dla całego okręgu naukowego. Nabył działkę i założył na niej Ogród Uniwersytecki, który - ku radości charkowian - szybko został publicznym. Poza tym zapisał uczelni własne zbiory mineralogiczne oraz kolekcje malarstwa i rysunku. Podarował uniwersyteckiej bibliotece 1695 książek.

Nie szczędzono pochwał erudycji hrabiego. „ Wszystkie gałęzi wiedzy dostępne były temu magnatowi, wykształceniem stojącemu na wysokości, która ożywczo działała na młody Uniwersytet, oddany jego opiece” . Oddanie Potockiego dla uniwersytetu było tak duże, że mieszkańcy nazywali go”aniołem stróżem” uczelni.

Sewerynowka albo Wielki Potocki
W 1792 roku Katarzyna II nadała Polakowi 6000 dziesięcin ornej ziemi, dzięki czemu Potoccy zostali największymi właścicielami ziemskimi na południu Rosji. Ustępowali tylko gubernatorowi Noworosji hrabiemu Michaiłowi Woroncowowi i książętom Koczubej. Posiadłość Potockich to „kompleks majątkowy zadbany i dobrze zarządzany, a jego centrum stanowiła Sewerynowka, która za sprawą swojego położenia i infrastruktury stanowiła ważny przystanek w drodze do Odessy i nazywana była miasteczkiem ( pałac, dwie świątynie, ratusz, warsztaty produkcyjne itp.)” .

Opis miasta pozostawił Józef Ignacy Kraszewski: „Pięknie bieleją budowy Sewerynowki wśród zieleności topoli, akacji i tamaryców. Miasteczko wielce starannie i smakownie jest zabudowane, ma ładny pałacyk z dziedzińcem i bramą, na której słupach leżą dwa lwy czy sfinksy, a dokoła otaczają tamarycy i akacje. [ …] wszędzie widać staranie i usilność o podniesienie miasteczka” . Najdobitniej o roli naszego rodaka w świadomości lokalnych mieszkańców świadczy fakt, że potocznie Sewerynowkę nazywano „Wielki Potocki”.

Hrabia założył kościół katolicki pw. św. Seweryna. Ulokował go na terenie lokalnego cmentarza. W 1800 roku jego budowa była zakończona. Rok później odbyła się konsekracja świątyni. Tej ceremonii dokonał biskup kamieniecko-podolski Michał Sierakowski. Posługę duszpasterską w Sewerynowce pełnili jezuici, których do Odessy i jej okolic sprowadził Armand Emmanuel de Richelieu, jeden z założycieli Odessy i gubernator Kraju Noworosyjskiego.

W różnych okresach istnienia kościoła liczba jego wiernych stanowiła od 2 tys. do 2, 5 tys. osób. Do parafian należeli głównie Polacy, którzy przenieśli się na południe imperium rosyjskiego w poszukiwaniu lepszego życia. Świątynia była otwarta w ciągu całego dnia, ale nabożeństwa w niej odbywały się wieczorami oraz w niedziele. Kobiety siedziały po jednej stronie nawy, mężczyźni - po drugiej.

To właśnie w kościele św. Seweryna odbyła się msza żałobna za duszę jego założyciela. Seweryn Potocki zmarł w Petersburgu w listopadzie 1829 roku. Zgodnie z jego życzeniem miał on spocząć w swoim majątku Sewerynowka niedaleko Chersonia. Gdy w styczniu 1830 roku trumna z ciałem hrabiego zmierzała ku miejscu pochówku, na jej spotkanie wyszło ponad 60 osób z powiatowego zgromadzenia szlacheckiego. Następnego dnia przedstawiciele lokalnej szlachty nieśli trumnę „w podziękowaniu za opiekę nad tym terenem” . Hrabia spoczął na cmentarzu obok świątyni.

Czasy radzieckie i poradzieckie
Spadkobiercy Seweryna Potockiego dbali o miasteczko i kościół, który w zależności od zmian administracyjnych - znajdował się w kolejnych diecezjach: kamieniecko-podolskiej, mohylewskiej i tyraspolskiej. Po 1917 roku właściciele opuścili Sewerynowkę. Stan posiadłości szybko się pogorszył. W kościele św. Seweryna urządzono kolejno szpital dla chorych na gruźlicę i magazyn.

Obecnie - jak czytamy na oficjalnej stronie Ukraińskiego Kościoła Katolickiego - obiekt znajduje się „w opłakanym stanie”. Przed rosyjską inwazją wyrażano zamiary odbudowania świątyni. Na chwilę obecną te plany uległy zawieszeniu