Masowe groby ofiar represji stalinowskich, upamiętnione pomnikiem, fot. MSZ, 2021
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Masowe groby ofiar represji stalinowskich, upamiętnione pomnikiem
Masowe groby ofiar represji stalinowskich, upamiętnione pomnikiem, fot. MSZ, 2023
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Masowe groby ofiar represji stalinowskich, upamiętnione pomnikiem
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000509-W (RU-0445)

Masowe groby ofiar represji stalinowskich, upamiętnione pomnikiem

Identyfikator: WOJ-000509-W (RU-0445)

Masowe groby ofiar represji stalinowskich, upamiętnione pomnikiem

Niedaleko od osiedla Piwowarycha znajdują się groby ofiar masowych egzekucji, dokonanych przez NKWD w latach 1937-1938. Miejsce to obejmuje teren 175 ha; otrzymało ono status pomnika po odkryciu tam w 1989 r. 3 rowów - mogił zbiorowych. Ofiary były przysypane zaledwie 30-centymetrową warstwą ziemi.

Wśród zidentyfikowanych nazwisk ofiar występują nazwiska Polaków represjonowanych w latach 1935-1938 z terenów wschodniej Białorusi i Ukrainy - tzw. Dzierżyńszczyzny i Marchlewszczyzny.

Odkryte mogiły stanowią tylko część wielkiego cmentarzyska, ponieważ wiadomym jest, iż pod Piwowarychą rozstrzeliwano ofiary z całego obwodu irkuckiego.

Memoriał w tym miejscu odsłonięto 11.11.1989 r. Było to pierwsze miejsce masowych pochówków ofiar represji, któremu we współczesnej Rosji oficjalnie nadano status cmentarza. Od tego czasu rodziny ofiar spontanicznie instalują tu tablice z napisami i zdjęciami osób rozstrzelanych i zamęczonych w stalinowskich więzieniach w latach 1937-1938.

Polskie upamiętnienie w Piwowarysze powstało w 2015 r. z inicjatywy Polskiej Autonomii Kulturalnej "Ogniwo" i Konsulatu RP w Irkucku. Mało ono formę płyty nagrobnej z wizerunkiem płaczącej postaci. Pod wyrytym na płycie krzyżem znajdował się napis w języku rosyjskim: "Tak wstyd jest przed tymi, których już nie ma za czyny tych, którzy przynieśli tyle nieszczęść. Pamiętamy, bolejemy". Poniżej po polsku: "Spoczywajcie w pokoju".

Pod koniec kwietnia 2023 r. pomnik polski oraz stojący nieopodal litewski krzyż zostały usunięte - pracownik ochrony tego kompleksu memorialnego poinformował, że aktu tego dokonano "w związku z prowadzonymi pracami rekonstrukcyjnymi i wytyczeniem nowych alejek prowadzących do centralnego obelisku", jednak nie można wykluczyć politycznego podłoża tej decyzji.

Publikacja:
27.06.2023
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Ofiary zbrodni sow. do 1939 r. - egzekucje zbiorowe
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz