Mozaiki Jana Henryka Rosena, 1966, fasada kościoła pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco
Mozaika Jana Henryka Rosena, 1966, fasada kościoła pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco
Mozaika Jana Henryka Rosena, 1966, fasada kościoła pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco
Mozaika Jana Henryka Rosena, 1966, fasada kościoła pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco
Mozaika na ścianie tęczowej, 1964, kościół pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002552-P/189609

Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco

Identyfikator: POL-002552-P/189609

Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco

Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego (Church of the Epiphany) w San Francisco (Kalifornia) znajdują się na fasadzie, ponad wejściem do kościoła. Zostały wykonane w roku 1966 i przedstawiają: „Zwiastowanie”, „Zmartwychwstanie” (sygnowane po lewej u dołu: john de rosen) oraz „Złożenie do grobu”. Każda z kompozycji ma następujące wymiary: 9 stóp 7 ½ cala na 6 stóp 3 ½ cala (ok. 293,37 na 191,77 cm). Artysta przygotował również projekt mozaiki przeznaczonej na ścianę tęczową kościoła: „Trzej Królowie i pasterze składający hołd Świętej Rodzinie” (1964), który jednak nie został zrealizowany (zachowane szkice).

Prace dla kościoła Objawienia Pańskiego w San Francisco Jan Henryk Rosen realizował we współpracy z działającą w Kalifornii firmą Richarda W. Junga, zajmującą się kompleksowym wyposażaniem i dekoracją wnętrz kościelnych. Wykonawcą projektów Rosena w mozaice miała być firma Paula i Arna Heuducków z Saint Louis (The Ravenna Mosaic), również współpracująca z Jungiem.

Jeśli chodzi o kompozycje mozaikowe na fasadzie kościoła, z zachowanej korespondencji wiadomo, że szkice Rosena były gotowe w czerwcu 1964 r., kiedy to na ich podstawie The Ravenna Mosaic przygotowała wycenę ich realizacji w formie mozaik (Arno Heuduck do Richarda W. Junga, 12 czerwca 1964 r.). Jak zwykle kosztorysy były dwa: droższy, przy założeniu, że mozaiki wykona firma amerykańska (6116,25 dol.), oraz tańszy, gdyby zlecenie miała zrealizować wytwórnia europejska (5067,75 dol.). Negocjacje najwyraźniej się przedłużały, skoro jeszcze rok później zbierano wyceny od różnych potencjalnych wykonawców, np. firmy Venetian Art Mosaic z Bronxu, która oferowała bardzo niską cenę - 2800 dol. - zagranicą (28 maja 1965 r.). Ostatecznie jednak w czerwcu 1966 r. zlecenie przyjął zakład z Saint Louis (3500 dol.). Zleceniodawca oczekiwał, że mozaiki będą gotowe na 1 listopada, ale wykonano je już w sierpniu i wtedy też zainstalowano na fasadzie kościoła.

Wspomniany wyżej termin listopadowy był podyktowany tym, że - jak informuje tabliczka pamiątkowa umieszczona nad środkowym portalem - mozaiki zostały ufundowane przez parafian dla uczczenia 80. urodzin proboszcza, ks. prałata Maurice’a J. O’Keefe, przypadających właśnie w listopadzie (na tabliczce widnieje data: 14 XI 1966).

Zaangażowanie Rosena w prace w tym kościele zaczęło się jednak nieco wcześniej: w lutym 1964 r. pojawiło się zamówienie na wykonanie (w mozaice) dekoracji ściany tęczowej świątyni. Porównanie ostatecznie wykonanej i do dziś istniejącej (bardzo skromnej) kompozycji z przygotowanym wówczas wstępnym szkicem Rosena (zachowany, wraz z odręcznym opisem artysty, na archiwalnej fotografii) oraz informacje, jakich dostarcza korespondencja Richarda W. Junga z The Ravenna Mosaic, każą przypuszczać, że z projektów Rosena zrezygnowano, gdyż były dość skomplikowane w wykonaniu (postaci i elementy krajobrazu szczelnie wypełniające całą powierzchnię, prawie bez gładkiego tła), a tym samym kosztowne. Tymczasem kwota przeznaczona na dekorację tej części kościoła była z góry ustalona - jako część zlecenia obejmującego także prace w marmurze i brązie, realizowanego we współpracy z inną firmą (Richard W. Jung do Aarna Heuducka, 2 kwietnia 1964 r.). Trudno jednak powiedzieć, dlaczego nie poproszono Rosena o zmodyfikowanie projektu, tylko wybrano innego projektanta. Być może, oprócz wspomnianych wyżej ograniczeń finansowych, zaistniały jeszcze inne okoliczności, które spowodowały tę zmianę.

Ostatecznie wykonana mozaika przedstawia trzy grupy postaci na obszernej połaci złotego tła z błękitnymi gwiazdami - rozwiązanie bardzo uproszczone w porównaniu z niezwykle skomplikowaną (choć zarazem o wiele bardziej atrakcyjną - ale i kosztowną) propozycją Rosena, znaną z utrwalonego na fotografii szkicu. Mozaikę tę, według projektu Maxa Ingranda z Paryża (kartony wykonawcze przygotował Ernö Koch), zrealizowała - na zlecenie The Ravenna Mosaic (ze względów oszczędnościowych) - berlińska firma Augusta Wagnera („August Wagner - Vereinigte Werkstätten für Mosaik und Glasmalerei”). Mozaika miała zostać zainstalowana w kościele, na łuku tęczowym, w Boże Narodzenie 1964 r. (umieszczono ją tam już na początku grudnia).

Osoby powiązane:

Czas powstania:

1966

Twórcy:

Jan Henryk Rosen (malarz; Polska, Niemcy, Francja, USA)(podgląd)

Bibliografia uzupełniająca:

Opracowanie własne na podstawie materiałów archiwalnych: Saint Louis University Archives in Pius XII Memorial Library, Ravenna Mosaic Company Records, 1900-1989: 50.3.164, 50.3.186, 50.6.111 oraz korespondencji i dokumentów Jana Henryka Rosena w zbiorach prywatnych w USA (kopia w zbiorach Joanny Wolańskiej).

Słowa kluczowe:

Publikacja:

23.02.2025

Ostatnia aktualizacja:

18.04.2025

Opracowanie:

Joanna Wolańska
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Galeria obiektu +4
Mozaiki Jana Henryka Rosena, 1966, fasada kościoła pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Galeria obiektu +4
Mozaika Jana Henryka Rosena, 1966, fasada kościoła pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Galeria obiektu +4
Mozaika Jana Henryka Rosena, 1966, fasada kościoła pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Galeria obiektu +4
Mozaika Jana Henryka Rosena, 1966, fasada kościoła pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Fotografia przedstawiająca Mozaiki Jana Henryka Rosena w kościele pw. Objawienia Pańskiego w San Francisco Galeria obiektu +4
Mozaika na ścianie tęczowej, 1964, kościół pw. Objawienia Pańskiego, San Francisco (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz