Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-000096-P/57563

Nagrobek Aleksandra Brücknera w Berlinie

Identyfikator: POL-000096-P/57563

Nagrobek Aleksandra Brücknera w Berlinie

Aleksander Brückner był jednym z najwybitniejszych polskich uczonych – slawistą, językoznawcą, historykiem literatury i kultury polskiej. Urodził się 29 stycznia 1856 roku w Brzeżanach koło Tarnopola, w rodzinie pochodzenia niemieckiego, która od pokoleń mieszkała w Galicji i uległa polonizacji. Ukończył gimnazjum we Lwowie z wyróżnieniem, a następnie studiował slawistykę we Lwowie, Lipsku i Berlinie.

W 1876 roku obronił w Wiedniu doktorat pt. Słowiańskie wyrazy obce w języku litewskim, a dwa lata później habilitował się w Lipsku. W 1881 roku został powołany na stanowisko profesora Uniwersytetu Berlińskiego, obejmując katedrę po słynnym Vatroslavie Jagiću. Na uczelni tej pracował nieprzerwanie przez 43 lata, aż do przejścia na emeryturę w 1924 roku. Był uczonym o niezwykle szerokich zainteresowaniach – filologiem, etnologiem, badaczem mitologii słowiańskiej i religii przedchrześcijańskich, a także wybitnym edytorem źródeł literackich.
Do historii przeszedł m.in. dzięki odkryciu Kazań świętokrzyskich – średniowiecznego zbioru kazań odnalezionego w 1890 roku w Bibliotece Cesarskiej w Petersburgu, który uznaje się za najstarszy znany zabytek prozy polskiej.

Brückner opublikował ponad 1800 prac, w tym fundamentalne dzieła: Słownik etymologiczny języka polskiego (1927), Dzieje literatury polskiej, Mitologię słowiańską, Literaturę rosyjską, Zapiski w kwestii kaszubskiej i wiele innych. Był członkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu oraz Towarzystwa Naukowego we Lwowie. W 1935 roku Uniwersytet Warszawski nadał mu tytuł doktora honoris causa.
Choć mieszkał i pracował w Niemczech, Brückner zawsze podkreślał swoją polską tożsamość. Był krytyczny wobec idealizacji historii Polski, ale niezmiennie lojalny wobec idei polskości i potrzeby współistnienia kultur w Europie Środkowej.

Zmarł 24 maja 1939 roku w Berlinie. Zgodnie z życzeniem żony, Emmy Brückner, został pochowany na pobliskim cmentarzu Tempelhofer Parkfriedhof przy Gottlieb-Dunkel-Straße. W 1992 roku jego grób uzyskał status grobu honorowego, nadany przez władze Berlina, jednak w 2012 roku wygasł on z braku reakcji polskich instytucji. Grobowi zaczęła grozić likwidacja, tym bardziej że cały cmentarz zaplanowano do zamknięcia i przekształcenia w park do 2027 roku.

Dzięki staraniom berlińskiej Polonii, zwłaszcza Ewy Marii Slaskiej i Anny Kuzio-Weber, oraz wsparciu Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie i Kancelarii Premiera RP, w 2023 roku szczątki profesora i jego żony zostały ekshumowane i sprowadzone do Polski. 29 września 2023 roku spoczęli w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Pogrzebowi towarzyszyły uroczystości upamiętniające w Berlinie i Krakowie, a Uniwersytet Humboldtów w Berlinie uhonorował swojego wieloletniego profesora konferencją naukową i tablicą pamiątkową.

Został pochowany na cmentarzu Tempelhofer Parkfriedhof w Berlinie przy ulicy Gottlieb-Dunkel-Straße 26 – 27 (część 34, kwartał 44/45).

Osoby powiązane:

Czas powstania:

po 1945

Słowa kluczowe:

Publikacja:

26.05.2022

Ostatnia aktualizacja:

21.03.2025

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz