Polski cmentarz wojenny, fot. BUDMEX, 2022
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski cmentarz wojenny
Polski cmentarz wojenny, fot. BUDMEX, 2022
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski cmentarz wojenny
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000165-W/90349 (UZ-0007)

Polski cmentarz wojenny

Identyfikator: WOJ-000165-W/90349 (UZ-0007)

Polski cmentarz wojenny

Na początku 1942 r. miało miejsce przesunięcie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR (Armii gen. Andersa) z sowieckiej republiki rosyjskiej do republik środkowoazjatyckich. W ówczesnym obwodzie kaszkadaryjskim ulokowano jednostki 6 Dywizji Piechoty oraz Ośrodek Organizacyjny Armii. Do miejsc formowania jednostek polskich przybyła również ludność cywilna w następstwie ogłoszonego 12.08.1941 r. dekretu Prezydium Rady Najwyższej ZSRR o tzw. „amnestii dla obywateli polskich.” Na miejskim cmentarzu w Czirakczi wydzielono w rogu cmentarza działkę, na której chowano zmarłych Polaków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa ustaliła 11 nazwisk spoczywających tu żołnierzy, w większości 18 pułku piechoty, zmarłych w pułkowej izbie chorych. Nie jest znana liczba osób cywilnych, którzy zostali tutaj pochowani. Kwatera nie przetrwała czasów sowieckich - pozostał po niej jednak teren niezabudowany nowymi pochówkami, który potrafili wskazać okoliczni mieszkańcy. W 2001 r. została ona odgrodzona przez Radę OPWiM niskim ogrodzeniem od pozostałych grobów znajdujących się na cmentarzu. Przy murze postawiono pomnik centralny, zaś po obu jego stronach ułożono w rzędzie płyty nagrobne z reliefem krzyża i 11 tabliczkami imiennymi. Centralny pomnik - to słup milowy o charakterystycznym, jednolitym dla wszystkich odbudowanych cmentarzy w Azji Centralnej, prostopadłościennym kształcie, zwieńczony płaskorzeźbą orła. Jego forma odnosi się do żołnierskiej tułaczki. Na pomniku figuruje dwujęzyczny napis (w języku polskim i uzbeckim): "TU SPOCZYWAJĄ POLACY / 12 ŻOŁNIERZY / ARMII POLSKIEJ / NA WSCHODZIE/ GEN. WŁ. ANDERSA / I OSOBY CYWILNE / BYLI JEŃCY / WIĘŹNIOWIE / SOWIECKICH ŁAGRÓW / ZMARLI W 1942 R./ W DRODZE DO OJCZYZNY/ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI". Na murze cmentarza, obok kwatery umieszczone są tabliczki informacyjne z napisem w językach polskim i uzbeckim o treści: "POLSKI / CMENTARZ WOJENNY / CZIRAKCZI / UFUNDOWANY PRZEZ / RZECZYPOSPOLITĄ POLSKĄ / STARANIEM RADY / OCHRONY PAMIECI / WALK I MĘCZEŃSTWA / KTÓRA TAKŻE SPRAWUJE / NAD NIM OPIEKĘ". Obecnie opiekę nad cmentarzem finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego . W 2018 r. z funduszy Ministerstwa wykonany został remont tej nekropolii. MKiDN prowadzi również prace badawcze w celu ustalenia spisu osób cywilnych pochowanych na cmentarzach w Azji Środkowej.

Publikacja:

20.09.2022
rozwiń
Polski cmentarz wojenny Fotografia przedstawiająca Polski cmentarz wojenny Galeria obiektu +1
Polski cmentarz wojenny, fot. BUDMEX, 2022
Polski cmentarz wojenny Fotografia przedstawiająca Polski cmentarz wojenny Galeria obiektu +1
Polski cmentarz wojenny, fot. BUDMEX, 2022

Projekty powiązane

1
  • Polski cmentarz wojenny
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz