Polski cmentarz wojenny, fot. BUDMEX, 2022
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski cmentarz wojenny
Polski cmentarz wojenny, fot. BUDMEX, 2022
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski cmentarz wojenny
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000161-W/73661 (UZ-0005)

Polski cmentarz wojenny

Identyfikator: WOJ-000161-W/73661 (UZ-0005)

Polski cmentarz wojenny

W styczniu/lutym 1942 r. miało miejsce przesunięcie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR (Armii gen. Andersa) z sowieckiej republiki rosyjskiej do republik środkowoazjatyckich. W ówczesnym obwodzie kaszkadaryjskim ulokowano jednostki 6 Dywizji Piechoty oraz Ośrodek Organizacyjny Armii. Do miejsc tworzenia polskich jednostek masowo napływali też cywile w następstwie ogłoszonego 12.08.1941 r. dekretu Prezydium Rady Najwyższej ZSRR o tzw. „amnestii dla obywateli polskich.” W Beszkencie, położonym tuż obok miejscowości Karszi, zorganizowano sierociniec dla polskich dzieci. Według relacji najstarszych mieszkańców Beszkentu w 1942 r. zamieszkali tu polscy uchodźcy, spośród których zmarło z chorób i wycieńczenia około 130. Miejscowi twierdzą, że wśród nich było 20 wojskowych. W 2008 r. mieszkańcy Beszkentu wskazali przedstawicielom Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa miejski cmentarz na północnym skraju miasta, gdzie - w zachodniej jego części - grzebano zmarłych Polaków. Polska Kwatera Wojenna w Beszkencie została odbudowana przez Radę OPWiM w 2010 r. Pomimo przeprowadzonych kwerend w różnych źródłach, nie udało się jednak ustalić nazwisk pochowanych tu osób.W ramach prac, przeprowadzonych na cmentarzu przez Radę OPWiM w 2010 r., w centralnym miejscu cmentarza, na osi wejścia, postawiono pomnik, zaś wzdłuż dojścia do niego umieszczono z każdej strony 6 betonowych nagrobków z reliefem krzyża. Pomnik ma kształt słupa milowego o charakterystycznym, jednolitym dla wszystkich odbudowanych cmentarzy w Azji Centralnej, prostopadłościennym kształcie, zwieńczony płaskorzeźbą orła. Jego forma odnosi się do żołnierskiej tułaczki. Na pomniku znajduje się napis w języku polskim i uzbeckim: "TU SPOCZYWAJĄ POLACY / ŻOŁNIERZE / ARMII POLSKIEJ / GEN. WŁ. ANDERSA / I OSOBY CYWILNE / BYLI JEŃCY / WIĘŹNIOWIE / SOWIECKICH ŁAGRÓW / ZMARLI W 1942 R. / W DRODZE DO OJCZYZNY / CZEŚĆ ICH PAMIĘCI".Przy wejściu na cmentarz umieszczone są tabliczki informacyjne z napisem w językach polskim i uzbeckim: "POLSKI / CMENTARZ WOJENNY / BESZKENT/ UFUNDOWANY PRZEZ / RZECZYPOSPOLITĄ POLSKĄ / STARANIEM RADY / OCHRONY PAMIĘCI / WALK I MĘCZEŃSTWA / KTÓRA TAKŻE SPRAWUJE / NAD NIM OPIEKĘ".Po likwidacji Rady OPWiM opiekę nad cmentarzem finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. MKiDN prowadzi również prace badawcze w celu ustalenia spisu osób cywilnych pochowanych na cmentarzach w Azji Środkowej.

Publikacja:

01.08.2022
rozwiń
Polski cmentarz wojenny Fotografia przedstawiająca Polski cmentarz wojenny Galeria obiektu +1
Polski cmentarz wojenny, fot. BUDMEX, 2022
Polski cmentarz wojenny Fotografia przedstawiająca Polski cmentarz wojenny Galeria obiektu +1
Polski cmentarz wojenny, fot. BUDMEX, 2022

Projekty powiązane

1
  • Polski cmentarz wojenny
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz