Polski Cmentarz Wojenny w Karszi, fot. BUDMEX Barcice, 2010
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny w Karszi
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000075-W/58257 (UZ-0010)

Polski Cmentarz Wojenny w Karszi

Identyfikator: WOJ-000075-W/58257 (UZ-0010)

Polski Cmentarz Wojenny w Karszi

W styczniu/lutym 1942 r. miało miejsce przesunięcie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR (Armii gen. Andersa) z sowieckiej republiki rosyjskiej do republik środkowoazjatyckich. W ówczesnym obwodzie kaszkadaryjskim ulokowano jednostki 6 Dywizji Piechoty oraz Ośrodek Organizacyjny Armii. Na miejskim cmentarzu w Karszi wydzielona została kwatera przeznaczona na Polski Cmentarz Wojenny, na której chowano głównie żołnierzy Ośrodka Organizacyjnego Armii zmarłych w miejscowym sowieckim szpitalu z chorób i wycieńczenia. Spoczęła tu również nieustalona liczba osób cywilnych przybyłych do miejsc formowania jednostek polskich w następstwie ogłoszonego 12.08.1941 r. dekretu Prezydium Rady Najwyższej ZSRR o tzw. „amnestii dla obywateli polskich.” Kwatera ta nie przetrwała czasów sowieckich, pozostał po niej jednak teren niezabudowany nowymi pochówkami, który wskazali okoliczni mieszkańcy. W ramach prac przeprowadzonych przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w 2010 roku kwatera o powierzchni 58 m2 została odgrodzona niskim ogrodzeniem od pozostałych pochówków na cmentarzu. Przy murze stanął pomnik centralny, zaś u stóp pomnika, po obu jego stronach posadowiono tablice z ustalonymi 42 nazwiskami pochowanych żołnierzy. Pomnik to słup milowy o charakterystycznym, jednolitym dla wszystkich odbudowanych cmentarzy w Azji Centralnej, prostopadłościennym kształcie, zwieńczony płaskorzeźbą orła. Jego forma odnosi się do żołnierskiej tułaczki. Na pomniku znajduje się napis w języku polskim i uzbeckim: "TU SPOCZYWAJĄ POLACY / 42 ŻOŁNIERZY / ARMII POLSKIEJ / GEN. WŁ. ANDERSA / I OSOBY CYWILNE / BYLI JEŃCY / WIĘŹNIOWIE SOWIECKICH ŁAGRÓW / ZMARLI W 1942 R. / W DRODZE DO OJCZYZNY / CZEŚĆ ICH PAMIĘCI". Przy wejściu do kwatery umieszczone są tabliczki informacyjne z napisem w językach polskim i uzbeckim: "POLSKI / CMENTARZ / WOJENNY / ZBUDOWANY STARANIEM RADY / OCHRONY PAMIĘCI WALK / I MĘCZEŃSTWA / W WARSZAWIE Z FUNDUSZY / RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ / 2010". Po likwidacji Rady OPWiM opiekę nad cmentarzem finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Resort kultury prowadzi również prace badawcze w celu ustalenia spisu osób cywilnych pochowanych na cmentarzach w Azji Środkowej.

Publikacja:

22.06.2022
rozwiń
Polski Cmentarz Wojenny w Karszi
Polski Cmentarz Wojenny w Karszi, fot. BUDMEX Barcice, 2010

Projekty powiązane

1
  • Polski Cmentarz Wojenny w Karszi
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz