Pomnik Kazimierza Pułaskiego w Savannah upamiętnia jednego z najwybitniejszych bohaterów walki o niepodległość Stanów Zjednoczonych, polskiego arystokratę i generała, który stał się legendą zarówno w Europie, jak i w Ameryce. Kazimierz Pułaski, znany jako „ojciec amerykańskiej kawalerii”, odegrał kluczową rolę w formowaniu amerykańskich sił kawaleryjskich i w znaczący sposób przyczynił się do sukcesu kolonistów w walce z Brytyjczykami. Pomnik ten stoi w Savannah w stanie Georgia, ponieważ Pułaski zginął w wyniku odniesionych ran podczas jednej z najbardziej zaciętych bitew wojny o niepodległość - oblężenia Savannah w 1779 r.

Dlaczego pomnik w Savannah?

Savannah była strategicznym miastem podczas wojny o niepodległość, a jej port miał kluczowe znaczenie zarówno dla sił brytyjskich, jak i amerykańskich. W 1779 r. miasto było okupowane przez Brytyjczyków, a siły francusko-amerykańskie próbowały je odbić w jednej z najważniejszych bitew na południu USA. Kazimierz Pułaski, który już wcześniej wsławił się swoją odwagą i talentem wojskowym, wziął udział w oblężeniu Savannah, dowodząc atakiem kawalerii na brytyjskie pozycje. Podczas bitwy został ciężko ranny, prawdopodobnie od postrzału w udo, a jego śmierć nastąpiła kilka dni później, 11 października 1779 r. Chociaż istnieją pewne kontrowersje dotyczące miejsca jego pochówku, tradycja głosi, że został pochowany na morzu u wybrzeży Savannah.

Pułaski, walcząc i ginąc za wolność Ameryki, zdobył trwałą wdzięczność narodu amerykańskiego. Jego poświęcenie stało się symbolem międzynarodowej solidarności w walce o wolność. Z tego powodu Savannah, jako miejsce jego śmierci, stało się naturalnym miejscem wzniesienia pomnika, który miał przypominać o jego zasługach. W 1825 r., podczas swojej wizyty w Stanach Zjednoczonych, generał Lafayette położył kamień węgielny pod budowę pomnika. Sam monument został jednak ukończony i odsłonięty dopiero w 1855 r., a ceremonia ta zgromadziła wielu prominentnych mieszkańców miasta oraz oficjeli, świadcząc o znaczeniu tej postaci w amerykańskiej historii.

Opis pomnika

Pomnik Kazimierza Pułaskiego znajduje się w sercu Monterey Square, jednego z historycznych placów Savannah, znanego z eleganckich, zabytkowych budynków otaczających park. Sam pomnik ma postać strzelistego, marmurowego obelisku, który sięga wysoko nad okolicę. Został wykonany w stylu neoklasycznym, co odzwierciedla ówczesne upodobania estetyczne i szacunek dla antycznych wzorców architektonicznych.

U podstawy obelisku znajdują się płaskorzeźby przedstawiające sceny związane z życiem i działalnością Pułaskiego, a także inskrypcje, które informują o jego zasługach dla amerykańskiej sprawy. Jedna z płyt pamiątkowych głosi: „Generał Kazimierz Pułaski z Polski, który poległ w bitwie pod Savannah, walcząc za wolność Ameryki, 9 października 1779 roku”. Wizerunek Pułaskiego z mieczem i kawalerią podkreśla jego rolę jako dowódcy, a same inskrypcje i detale rzeźbiarskie dodają głębi historycznemu przekazowi.

Kazimierz Pułaski - bohater dwóch narodów

Kazimierz Pułaski był już w Polsce bohaterem narodowym, zanim wyruszył do Ameryki. Jako jeden z przywódców konfederacji barskiej walczył przeciwko dominacji Rosji w Polsce i próbował bronić suwerenności kraju. Po upadku konfederacji, zmuszony do emigracji, Pułaski udał się do Francji, gdzie spotkał Benjamina Franklina, który zarekomendował go do służby w armii amerykańskiej. W Stanach Zjednoczonych Pułaski szybko zyskał uznanie jako utalentowany dowódca kawalerii. W 1778 r., po bitwie pod Brandywine, w której uratował życie generała George’a Washingtona, został mianowany generałem brygady i dowódcą kawalerii kontynentalnej.

Jego największym osiągnięciem było stworzenie Legionu Pułaskiego, elitarnej jednostki kawaleryjsko-piechotnej, która odegrała kluczową rolę w wielu bitwach. Pułaski był nie tylko utalentowanym wojskowym, ale również odważnym i zdeterminowanym liderem, który poświęcił swoje życie dla sprawy, w którą głęboko wierzył - wolności.

Pomnik współcześnie

Pomnik Kazimierza Pułaskiego w Savannah jest nie tylko hołdem dla samej postaci, ale także symbolem głębokiej przyjaźni i współpracy między Polską a Stanami Zjednoczonymi. Kazimierz Pułaski jest jednym z nielicznych obcokrajowców, których Kongres USA uhonorował tytułem honorowego obywatela Stanów Zjednoczonych, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w historii tego kraju.

Pomnik w Savannah przyciąga turystów z całego świata, a szczególnie z Polski, gdzie pamięć o Pułaskim jest wciąż żywa. Każdego roku odbywają się tu uroczystości upamiętniające jego śmierć, z udziałem przedstawicieli polskiej i amerykańskiej społeczności, co przypomina o dziedzictwie Pułaskiego jako bohatera dwóch narodów.