W jednym z najbardziej malowniczych punktów widokowych Bretanii stoi rzeźba Notre-Dame-des-Naufragés autorstwa polskiego artysty Cypriana Godebskiego. Usytuowana na krańcu przylądka Pointe du Raz, wychodzącego na zatoki Douarnenez i Audierne, grupa figuralna przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus na rękach, udzielających pomocy młodemu mężczyźnie, wspinającemu się na ląd. Chociaż pomnik odbiega od swych poprzedników silnym realizmem i brakiem odniesień do stylów historycznych, to, co czyni go naprawdę wyjątkowym to kontekst jego powstania.

Historia powstania

Realizacja została zamówiona w 1901 r. przez hrabiego de Trobriand jako prywatne wotum dziękczynne miejscowych marynarzy, swą formą miała przypominać podobne tematycznie pomniki w krajobrazie Bretanii. Mimo postępu prac władze republikańskie departamentu Côtes-d'Armor nie wydały zezwolenia na wzniesienie monumentu w przestrzeni publicznej. Jak zauważa Andrzej Pieńkos, na odrzuceniu projektu fundacji pomnika o charakterze sakralnym w przestrzeni publicznej zaważył planowany rozdział Kościoła od Państwa w kraju. Bretania była zarazem ważnym ośrodkiem katolików i zwolenników poglądów jednego z jej mieszkańców – filozofa Ernesta Renana – uważanego przez niektórych przedstawicieli środowisk prawicowych za Antychrysta. Atmosfera sporu zaostrzyła się w 1903 r. podczas tzw. kryzysu sardynkowego, który mocno dotknął miejscowych rybaków, co starały się wykorzystać obie strony konfliktu, by umocnić swoje wpływy. Wobec trudności z dojściem do porozumienia stron, Godebski podarował wykonaną w latach 1901-1903 grupę figuralną lokalnej wspólnocie religijnej jako wyraz pamięci po śmierci syna w Tonkinie. Wybór lokalizacji figury został dokonany w porozumieniu z biskupem regionu Quimper, François-Virgile'a Dubillardem, oraz kanonikiem Abgrallem, odpowiedzialnym za projekt 4,5-metrowegp cokołu. Ziemię w odległości o 200 metrów przed semaforem i 400 metrów od jego krańca podarował na rzecz parafi Plogoff, mieszkaniec Lescoff – Yves Kersaudy. Monument na Pointe de Rez odsłonięto w lipcu 1904 r. Szacuje się, że w mszy towarzyszącej inauguracji rzeźby mogło uczestniczyć nawe 30 tysięcy osób. 

Inskrypcja streszczająca historię pomnika

Okoliczności powstania pracy częściowo ujawnia tablica usytuowana na północnej stronie cokołu: „Cette statue œuvre et don du sculpteur GODEBSKI érigée par les soins de Mgr François-Virgile DUBILLARD et par la piété de ses chefs diocésains en l’honneur de la patronne des marins à l’occasion du jubilé de l’Immaculée Conception et en témoignage de vive reconnaissance envers la charité catholique pour ses généreux secours pendant la crise sardinière (1903) a été bénite et inaugurée solennellement par Son Eminence le Cardinal LABOURE en présence de plusieurs évêques et d’un immense concours de prêtres et de fidèles le 3 juillet 1904." (Ten posąg, dzieło i dar rzeźbiarza GODEBSKIEGO, został wzniesiony przez biskupa François-Virgile'a DUBILLARDA i przez pobożność jego zwierzchników diecezjalnych ku czci patronki żeglarzy z okazji jubileuszu Niepokalanego Poczęcia i jako wyraz głębokiej wdzięczności dla katolickiej dobroczynności za jej hojną pomoc podczas kryzysu sardynkowego (1903) została pobłogosławiona i uroczyście zainaugurowana przez Jego Eminencję kardynała LABOURE'A w obecności kilku biskupów i ogromnego zgromadzenia kapłanów i wiernych w dniu 3 lipca 1904 r.)