Kilka kamiennych ścian, drzewa, żwir, składają się na prostą kompozycję nowoczesnego cmentarza ofiar morza.

Prom „Estonia”, płynący z Tallina do Sztokholmu z przeszło tysiącem osób na pokładzie, zatonął 28 września 1994. Wśród 852 ofiar przeważali Szwedzi i Estończycy. Była to jedna z największych tragedii w dziejach europejskiej żeglugi cywilnej. W konkursie, ogłoszonym przez szwedzką Państwową Radę Sztuki (Statens Konsträd), oceniano pięć projektów. 12 listopada 1995 r. ogłoszono wyniki, najwięcej głosów jury uzyskał Mirosław Bałka, drugie miejsce przyznano islandzkiej rzeźbiarce Sigurdur Gudmunsson.

Pierwotnie Bałka projektował podgrzewaną drogę, biegnącą od pomnika aż do morza. Pomysł ten wywołał kontrowersje w Szwecji, gdzie zresztą od początku kwestia tego pomnika budziła gorące dyskusje, związane m.in. z brakiem tradycji upamiętniania masowej śmierci. Opóźniały one realizację. Ostatecznie twórca i komitet przy Radzie Sztuki zgodzili się na wersję prostszą. „Zbiegający się w trójkąt mur z granitowych głazów wyprowadzony z istniejącego już starego ogrodzenia marynarskiego cmentarza wyznacza obszar przeznaczony do czczenia pamięci ofiar największej na Bałtyku katastrofy w latach pokoju. Tu, pod stojącym pośrodku starym wiązem, będzie można składać kwiaty i zapalać znicze. Trzymetrowej wysokości ściany osłaniają przed wiatrem od pobliskiego morza. Na ich wewnętrznych płaszczyznach, wyłożonych szarym granitem, wyryte zostaną 852 nazwiska” (Michał Haykowski). Koncepcja Bałki przewidywała utrzymywanie stałej temperatury pomnika - 37 stopni jako temperatury ludzkiego ciała.

Bałka już od 1989 r. porzucał twórczość figuratywną, skłaniając się ku ascetycznym formom, wywodzącym się z minimal-artu, choć nadal odnoszącym się do człowieka, zakreślającym pole jego istnienia, czy raczej nie-obecności. Używane przez Bałkę w instalacjach proste, poddane rygorom geometrycznym formy, często związane blisko z artystą lub jego rodziną (metalowe rury wypełnione solą, pojemniki z szarym mydłem, obskurne i chłodne stoły, płyty lastriko), odpowiadają wybranym wymiarom ciała artysty, bądź odwołują się do jego biografii. Z czasem zaczęły one coraz częściej nawiązywać do pamięci o Holocauście. Realizacja sztokholmska pozostaje jedyną pomnikową w jego dorobku, wpisując się zarówno płynnie w twórczość Bałki, jak w tradycję (szczególnie żywą w Polsce od lat 60.) pomników architektonicznych, sakralizujących prostymi środkami miejsce pamięci.

Inny pomnik tej katastrofy znajduje się w Tallinnie.