Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000550-P/82148

Cmentarz przy ul. Lustodorfskaja Doroga w Odessie

Identyfikator: dok-000550-P/82148

Cmentarz przy ul. Lustodorfskaja Doroga w Odessie

Informacja o obiekcie:

Cmentarz w centrum Odessy zwany Drugim Chrześcijańskim Cmentarzem jest nekropolią wciąż czynną i rozległą: o powierzchni około 50 ha. Mimo, że obecnie jest mocno przemieszana pod względem wyznaniowym, a między pochówkami różnych wyznań nie ma wyraźnych granic, to od strony wschodniej znajduje się brama prowadząca, jak wskazuje napis w języku polskim i rosyjskim, do cmentarza katolickiego. W tej części umiejscowione są nagrobki katolickie z inskrypcjami w różnych językach. Zbigniew Hauser odnalazł kilkanaście pomników z inskrypcjami polskimi. Zdarzają się tez nagrobki z polsko brzmiącym nazwiskiem, ale inskrypcja jest wykonana cyrylicą. Sześć nagrobków opisanych przez Hausera pochodzi z czasów powojenyych.  W kwaterze księży katolickich znajdują się cztery nagrobki duchownych z polskimi inskrypcjami zmarłych w latach 1895-1913. Na uwagę zasługuje pomnik na grobie Halusi Kowal zmarłej w 1929 roku w wieku pięciu lat. Jest to rzeźba dziecka z wieńcem w ręku na skałkach. Na arkuszu inskrypcyjnym wyryto rozbudowaną wierszowana inskrypcję. Z kolei skałki zwieńczone krzyżem kamiennym z żeliwną figurą ukrzyżowanego Chrystusa i żeliwnymi gałązkami, ustawione na okazałej płycie, upamiętniają ofiary NKWD z roku 1930. Inskrypcja w języku polskim.

W roku 2018 z inicjatywy stowarzyszenia Polaków w Odessie „Polska Nuta” grupa 35 wolontaruszy uporządkowała część cmentarza z polskimi nagrobkami – odchwaszczono i oczyszczono kilkadziesiąt nagrobków. Niestety zauważono, że kolejne polskie nagrobki znikają, jeśli są opuszczone, a w ich miejsce pojawiają się nowe także innych wyznań. Jest to spowodowane takim sposobem zarzadzania, który ma na względzie przede wszystkim udostępnianie miejsca na współczesne pochówki https://slowopolskie.org/sprzatanie-polskich-grobow-w-odessie-i-mikolajowie/.

Cmentarz z polskimi pomnikami nagrobnymi. Dla cmentarza wykonana została dokumentacja (14 kart) oraz karta cmentarza (przechowywane w MKDNiS). Informacje o cmentarzu opublikowane (patrz bibliografia).

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Hauser Zbigniew, „Podróże po cmentarzach Ukrainy”, t. IV, „Województwa: wołyńskie, podolskie, bracławskie i kijowskie”, Kraków 2009, s. 485-487.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Alicja Czuber-Filonik
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz