Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000456-P/80645

Cmentarz rzymsko-katolicki w Mościskach

Mościska | Ukraina | obwód lwowski | rejon jaworowski
ukr. Mostysʹka (Мостиська)
Identyfikator: dok-000456-P/80645

Cmentarz rzymsko-katolicki w Mościskach

Mościska | Ukraina | obwód lwowski | rejon jaworowski
ukr. Mostysʹka (Мостиська)

Położony we wschodniej części miasta cmentarz został założony prawdopodobnie w II połowie XIX wieku, co można wywnioskować na podstawie dat z zachowanych nagrobków. Jest on wciąż czynny i utrzymany w stopniu niezłym. Częściowo przetrwał jego dawny układ przestrzenny.

Na terenie cmentarza znajdują się trzy kaplice. Pierwsza z nich, „główna”, uznana przez Hausera za bezstylową, jest otynkowana i zwieńczona sygnaturką, z fasadą przedzieloną gzymsem. Jej zwieńczenie dekorują rzeźby świętych. Nad wejściem, w ozdobnym obramieniu umieszczona została data „MDCCCLXLIII”. Druga z nich, powstała według Hausera w 1873 roku, jest neobarokowa i o mniejszych rozmiarach. Nakryta jest blaszanym dachem mansardowym, z trójkątnym frontonem. Fasada ujęta jest dwiema półkolumnami, w górnej części kanelowanymi. Nad wejściem znajduje się inskrypcja „RiP”. Budynek otacza kamienna balustrada na podmurowaniu. Prawdopodobnie jest to kaplica rodowa, jednak pozbawiona jest obecnie dodatkowych inskrypcji. W głębi znajduje się trzecia kaplica – grobowa rodziny Szalbotów z 1896 roku, udekorowana z trzech stron półkolistymi arkadami wspartymi na filarach. Uwagę zwraca obszerna kwatera OO. Redmptorystów, z okazałym pomnikiem zwieńczonym kamiennym krzyżem dekorowanym koroną cierniową i dwiema żeliwnymi włóczniami.

Według Hausera na cmentarzu brak szczególnie wartościowych artystycznie nagrobków, jednak wymienia on te, które uważa za ciekawsze. Są to: obelisk zwieńczony złamaną, kanelowaną kolumną na grobie Stanisława Zawirskiego (zm. 1893); obelisk z różowego kamienia na grobie Ignacego Jasieńczyka Jabłońskiego (zm. 1918); skałki zwieńczone „sękatym” krzyżem na grobach Antoniny Sorówki (zm. 1911) i Franciszka Karola (zm. 1905) czy wieńczony polichromowaną rzeźbą Niepokalanej nagrobek Wiktora Jakusza (zm. 1903). Hauser opisuje też jeden z ukraińskich nagrobków, sygnowany przez Markowskiego ze Lwowa, zwieńczony przez rzeźbę aniołka ze skrzyżowanymi na piersi rękami.

Na cmentarzu znajduje się też odrestaurowany pomnik żołnierzy polskich, poległych w 1918 roku w walce z Ukraińcami.

Dla cmentarza wykonana została dokumentacja (370 kart) oraz karta cmentarza (przechowywane w MKDNiS). Informacje o cmentarzu opublikowane (patrz bibliografia).

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Hauser Zbigniew, „Podróże po cmentarzach Ukrainy”, t. III, „Dawna Małopolska Wschodnia. Województwo lwowskie (część wschodnia)", Kraków 2007, s. 156, 157.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Wiktoria Grabowska
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz