Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000546-P/82134

Cmentarz w Bieniakoniach

Bieniakonie | Białoruś | obwód grodzieński | rejon werenowski
biał. Bieniakoni (Беняконі)
Identyfikator: dok-000546-P/82134

Cmentarz w Bieniakoniach

Bieniakonie | Białoruś | obwód grodzieński | rejon werenowski
biał. Bieniakoni (Беняконі)
Cmentarz z polskimi pomnikami nagrobnymi. Informacje o cmentarzu opublikowano (patrz bibliografia).

Jak piszą Lewkowscy i Walczak, „“cmentarz przykościelny w Bieniakoniach położony jest przy kościele parafialnym na północno-wschodnim skraju miasta. (…) Założony został na planie zbliżonym do prostokąta (…), zajmuje obszar 0,3 ha. Ogrodzony jest murem kamiennym z dwiema bramami od południa i jedną od strony północnej. W centralnej części placu usytowana jest świątynia pw. Św. Jana Chrzciciela (…) z 1902 r.” Cmentarz prawdopodobnie został utworzony w połowie XIX wieku, jest na nim 13 nagrobków z przedziału 1856-1994 r. Najstarszy, z 1856 r., należy do proboszcza bieniakońskiego, ks. Kazimierza Kulbackiego. Pochowana jest tam Maryla z Wereszczaków hr. Puttkamerowa, przyjaciółka Adama Mickiewicza. Jej nagrobek „ma formę cokołu z czerwonego granitu, ze skośnie ściętym licem. Zwieńczony jest niewielkim, żelaznym krucyfiksem, wykonanym współcześnie przy odnawianiu nagrobka”. Inskrypcja na nagrobku brzmi: „Ś. P. MARYLA Z WERESZCZAKÓW / HR. PUTTKAMEROWA / UR. 1799 R. GRUDNIA 24 / UM. 1863 R. GRUDNIA 28 / WIECZNE ODPOCZNIENIE / RACZ JEJ DAĆ PANIE". Cały cmentarz jest utrzymany w dobrym stanie, nagrobki podlegają renowacji. 

Jak informują wspomniani badacze, w Bieniakoniach znajduje się również czynny cmentarz katolicki, powstały w połowie XIX wieku. Zajmuje 1,4 ha, ma plan trapezu i metalowe ogrodzenie. Najstarszy nagrobek z 1862 r., należący do Katarzyny Karlkwist przeniesiono na cmentarz przykościelny. „Obecnie najstarszym nagrobkiem jest marmurowy obelisk zwieńczony urną, z inskrypcją w języku niemieckim na grobie Anny Amalii Titowsky z 1870 r., usytuowany w centralnej części cmentarza.” Znajduje się tu kilkanaście nagrobków z 2. połowy XIX wieku, pochowani są też Polacy zmarli podczas II wojny światowej. Na szczególną uwagę zasługuje inskrypcja z nagrobka rodziny Mikulskich: „GRÓB RODZINY MIKULSKICH / ZGINĘLI ŚMIERCIĄ TRAGICZNĄ W ROKU 1944". Na cmentarzu przeważa ilość polskich nagrobków, zarówno tych z przeszłości jak i współczesnych. Cmentarz znajduje się w dobrym stanie.  

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Lewkowska Anna, Lewkowski Jacek, Walczak Wojciech, „Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białoruś”, Warszawa 2007.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Dawid Mendrek
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz