Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000626-P/83180

Cmentarz w Dereczynie

Dereczyn | Białoruś | obwód grodzieński | rejon zelwiński
biał. Dziareczyn (Дзярэчын)
Identyfikator: dok-000626-P/83180

Cmentarz w Dereczynie

Dereczyn | Białoruś | obwód grodzieński | rejon zelwiński
biał. Dziareczyn (Дзярэчын)
Cmentarz z polskimi pomnikami nagrobnymi. Informacje o cmentarzu opublikowano (patrz bibliografia). Jak piszą Lewkowscy i Walczak: „Czynny cmentarz katolicki zlokalizowany jest we wschodniej części Dereczyna, (…), leży na terenie płaskim, otoczonym łąkami, nie ma ogrodzenia i zajmuje obszar 0,5 ha. Założony jest na planie prostokąta, bez podziału na kwatery i aleje. (…) Cmentarz porośnięty gęstymi krzewami, trudno dostępna z tego powodu jest głównie strona północna cmentarza, nieliczny drzewostan występuje w części wschodniej.” Cmentarz został utworzony w 1. poł. XX w. Najstarszy nagrobek należy do generała Hampera (Gampiera), dowodzącego 20. pułkiem dragonów smoleńskich. Za przywołanymi autorami: „Nagrobek bardzo interesujący w formie. Jest to na kamiennym kopcu z otoczaków poziomo ułożona marmurowa tablica epitafijna. Tablica prostokątna obwiedziona profilowaną ramą z uszakami. Na osi tablicy na górze i dole owalne kaboszony, ujęte w bogaty rozbudowany ornament wolutowo-wstęgowy. Inskrypcja pisana cyrylicą. Forma nagrobka nawiązuje do tablic epitafijnych spotykanych we wnętrzach kościołów.” Inskrypcja brzmi: „NAGROBNAJA / JEWO PRJEWOOHOBITJELSTWA GNRAŁ / MAJORU I KAWALJERU GAMPIERU / BYWSZEMU SZEFU SMOLJEN. 20 DRAGUN 20 / POŁKA 25 NOJABRJA / 1814 GODA / DIERJECZIN /NIE PISZI MO(JEJ) LJUBOW MONUMENT TWOJ / POCZI WIELKIJ (…) Z BEZSMJERTIE S TOBOJ". Poza tym tylko kilkanaście nagrobków pochodzi z XIX wieku, reszta to nagrobki współczesne, z przewagą nagrobków z 1. połowy XX w.  

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Lewkowska Anna, Lewkowski Jacek, Walczak Wojciech, „Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białoruś”, Warszawa 2007.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Dawid Mendrek
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz