Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000698-P/93954

Cmentarz w Hermaniszkach

Hermaniszki | Białoruś | obwód grodzieński | rejon werenowski
biał. Hiermaniszki (Германішкі), inna nazwa: Germanishki
Identyfikator: dok-000698-P/93954

Cmentarz w Hermaniszkach

Hermaniszki | Białoruś | obwód grodzieński | rejon werenowski
biał. Hiermaniszki (Германішкі), inna nazwa: Germanishki
Cmentarz z polskimi pomnikami nagrobnymi. Informacje o cmentarzu opublikowano (patrz bibliografia). 

Jak piszą Lewkowscy i Walczak „cmentarz przykościelny ma plan pięcioboku i zajmuje obszar 0,4 ha, ogrodzony jest murem kamiennym z murowaną bramą od strony zachodniej. Położony jest na terenie płaskim otoczony polami. (…) wzdłuż muru ogrodzenia rosną lipy i wiązy, teren wokół kościoła porośnięty trawami.” Jak podają wspomniani badacze na cmentarzu pozostało dziesięć XIX-wiecznych nagrobków. Najstarszy, 1835, należy do Julii z Chludzińskich Rewkowskiej i ma formę słupowej, marmurowej kapliczki z gzymsem.. Inskrypcja brzmi: „TU SPOCZYWA / JULIA Z CHLUDZIŃSKICH / REWKOWSKA / ASSESOROWA SĄDU PITU OSZM. / UPRASZA PRZECHODNIÓW / O WESTCHNIENIE DO BOGA R. 1835 MAJA 29 DNIA / POGRZEBIONA". Ciekawym nagrobkiem płyta nagrobna wmurowana w szczytową ścianę prezbiterium, upamiętniająca Stefanię Wonsowiczową. Inskrypcja brzmi: „Ś. P. STEFANIA WONSOWICZOWA / ŻYŁA LAT 30 UM. R. 1879 / PROSI O 3 ZDROWAŚ MARIA". 

Czynny cmentarz katolicki znajduje się w południowo-wschodniej części Hermaniszek. Ma plan wydłużonego prostokąta i dzieli się na stary cmentarz po stronie wschodniej i nowy po zachodniej. Utworzony został w 1. połowie XIX w. Jest utrzymany w dobrym stanie. Jest na nim jeden nagrobek z 1. połowy XIX w. i kilkanaście z drugiej połowy. Najstarszy nagrobek, z 1848 r. znajduje się na miejscu pochówku Michała Zienkiewicza. Inskrypcja na kamiennej steli brzmi: „TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI / MICHAŁA ZIENKIEWICZA / KTÓRY BYŁ PEŁEN MIŁOŚCI BOGA / I BLIŹNIEGO - PRZENIÓSŁ SIĘ DO WIECZNOŚCI MAJĄC WIEKU LAT 56 / 1849 R. LUTEGO 2 D. / PAMIĄTKA OD (…)". Na cmentarzu jednak znajduje się najwięcej nagrobków współczesnych. 

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Lewkowska Anna, Lewkowski Jacek, Walczak Wojciech, „Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białoruś”, Warszawa 2007.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Dawid Mendrek
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz