fot. Giku, 2021, domena publiczna
Źródło: Wikipedia
Fotografia przedstawiająca Cmentarz w Kiszyniowie
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-001079-P/135016

Cmentarz w Kiszyniowie

Identyfikator: dok-001079-P/135016

Cmentarz w Kiszyniowie

Informacja o obiekcie:

Cmentarz katolicki w Kiszyniowie położony jest w części miasta zwanej Doliną Róż. Jako datę powstania cmentarza przyjmuje się rok 1822. Wcześniej był tu ogród i pensjonat dla starszych osób. Jest to cmentarz międzynarodowy (pochowano tu Polaków, Ormian, Niemców, Rosjan, Włochów), ale przez mieszkańców miasta tradycyjnie nazywany jest „polskim”. Teren 2 ha obejmuje część rzymskokatolicką i ormiańsko-gregoriańską, które nie są wyraźnie rozgraniczone. Od lat 40. XX wieku cmentarz traktowany był jako miejski, w latach 60. stare groby we wschodniej części zlikwidowano na rzecz nowych pochówków https://www.prospect.md/ro/history/cimitire-morminte/cimitirul-romano-catolic-si-armean-gregorian.html. W ostatnim ćwierćwieczu XX wieku część cmentarza została uszkodzona przez serię trzęsień ziemi, w wyniku czego wiele grobów bezpowrotnie zniknęło. O polskie groby od lat dbają członkowie Stowarzyszenia „Polska Wiosna w Mołdawii”. W roku 2020 na cmentarzu odsłonięto tablicę informacyjną o pochowanych osobach polskiego pochodzeniahttp://https://ida.pol.org.pl/jesienne-porzadki-na-polskim-cmentarzu.

Według Zbigniewa Hausera najstarsze zachowane polskie nagrobki datowane są na połowę XIX wieku. Autor odnalazł 34 inskrypcje w języku polskim. Na nagrobkach zdarzają się inskrypcje dwujęzyczne, jak choćby ta na okazałym cokole z czarnego marmuru zwieńczonym krzyżem, ze śladem po fotografii, na grobie zmarłego w 1911 roku Piotra Winckowskiego. Uwagę zwracają także nagrobki, na których nie zachowały się krzyże. Okazały kamienny pomnik Stanisława Nowickiego (zm. 1915) dekorowany rzeźbionymi wypukło wieńcami czy cokół z kartuszem i śladami po herbie bądź fotografii na grobie Franciszka Łomińskiego (zm. 1884). Inne spotykane na cmentarzu formy nagrobków to sękate pnie oraz płyty nagrobne. Na cmentarzu zachowała się również neogotycka kaplica grobowa rodziny Ohanowiczów (rodziny polskich Ormian) z 1912 roku http://www.monument.sit.md/biserici/valea-trandafirilor-11-oganowici/ oraz kaplica ormiańska z 1916 roku.

Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” przeprowadziła na cmentarzu prace konserwatorskie. Realizację projektu rozpoczęto w 2015 roku http://https://ida.pol.org.pl/jesienne-porzadki-na-polskim-cmentarzu. Odnowiono nagrobek Kazimierza Mirowskiego (zm. 1909) i Aleksandra Wołoszynowskiego (nagrobek nie został wymieniony przez Hausera) https://pol.org.pl/2019/10/22/raszkow-polskie-cmentarze-w-moldawii.

Cmentarz i kaplice są wpisane do Rejestru Zabytków Republiki Mołdawii https://ro.wikipedia.org/wiki/Cimitirul_catolic_din_Chi%C8%99in%C4%83u.

Bibliografia i archiwalia:

  • Hauser Zbigniew, „Podróże po cmentarzach Ukrainy”, t. IV, „Województwa: wołyńskie, podolskie, bracławskie i kijowskie”, Kraków 2009, s. 508-511.

Opracowanie:

Alicja Czuber-Filonik
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Cmentarz w Kiszyniowie
fot. Giku, 2021, domena publiczna

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz