Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000044-P

Cmentarz w Pohrebyszczach

Pohrebyszcze | Ukraina | obwód winnicki | rejon winnicki
ukr. Pohrebyszcze (Погребище)
Identyfikator: dok-000044-P

Cmentarz w Pohrebyszczach

Pohrebyszcze | Ukraina | obwód winnicki | rejon winnicki
ukr. Pohrebyszcze (Погребище)

Cmentarz położony jest po prawej stronie drogi do Winnicy. Prowadzi do niego neogotycka brama ceglana  - rzadkość na Ukrainie, zdaniem Zbigniewa Hausera. Znajdują się na nim nagrobki z końca XIX wieku i początku XX. Są to nagrobki szlacheckie. Najstarszy zachowany pomnik datowany jest na rok 1880. Były to pomniki raczej okazałe i dobrze wykonane, niestety w większości są zniszczone – przewrócone, rozbite, z brakującymi elementami. Hauser wymienia 21 nagrobków, w tym 3 bezimienne.

Uwagę zwraca nagrobek w formie okazałych skałek z rzeźbą wspierającej się na nich kobiety (nie zachowała się głowa postaci). Pomnik jest sygnowany przez kamieniarza z Warszawy – P. Płeckiego z ul. Dzikiej 55.

Po części okazałych pomników pozostały cokoły bez krzyża jak w przypadku pomnika rodziny Kraczkiewiczów, gdzie pozostał cokół z brązowego marmuru zdobiony akroterionem czy pomnik Seweryna Burczak-Abramowicza (zm. 1885) z inskrypcją, będącą fragmentem psalmu: „Przykazania Twoje Ukochałem Panie / a miałem w nienawiści wszelka nieprawość / Ps. 118  v. 127”.  

Zbigniew Hauser wspomina również, że przy kościele parafialnym w Pohrebyszczach znaleziono podczas prac remontowych kamień z epitafium poświęconym Adamowi Rzewuskiemu, którą ufundowała jego żona – Jadwiga. Płytę usunięto z kościoła w czasach sowieckich. Biorąc pod uwagę datę śmierci małżonków, można ją datować  na rok 1888 -1889. Rzewuskich. Epitafium jest bardzo rozbudowane i wyryte na froncie i bokach tzw, „kamienia Rzewuskich”.

Dla cmentarza wykonana została dokumentacja (10 kart) (przechowywane w MKiDN). Informacje o cmentarzu opublikowane (patrz bibliografia).

Osoby powiązane:
Bibliografia i archiwalia:
  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Karta dokumentacyjna obiektu zabytkowego poza granicami kraju, powiat nadwórniański, zbiór przechowywany w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa..
  • „Nekropolis. Projekt inwentaryzacji polskich cmentarzy na Podolu„”, katalog on-line, www.nekropolis.in.ua.
  • Hauser Zbigniew, „Podróże po cmentarzach Ukrainy”, t. IV, „Województwa: wołyńskie, podolskie, bracławskie i kijowskie”, Kraków 2009, s. 415-418.
Opracowanie:
Bartłomiej Gutowski, Alicja Czuber-Filonik
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz