Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000528-P/81751

Cmentarz w Satanowie

Satanów | Ukraina | obwód chmielnicki | rejon chmielnicki
ukr. Sataniw (Сатанів)
Identyfikator: dok-000528-P/81751

Cmentarz w Satanowie

Satanów | Ukraina | obwód chmielnicki | rejon chmielnicki
ukr. Sataniw (Сатанів)

Katolicki cmentarz w Satanowie przylega do wybudowanego w latach 90. XX wieku kościoła parafialnego w miejscu kaplicy cmentarnej (juz nie istnieje). Cmentarz ten, szczęśliwie, nie ucierpiał w czasie niszczenia tego typu obiektów, więc jest to nekropolia jedna z najlepiej zachowanych w rejonie dawnego województwa podolskiego. Jest to cmentarz z początków XIX wieku. Wiele pomników reprezentuje sobą wyższy poziom artystyczny. 

Najstarszym nagrobkiem jest, dekorowany ornamentem czaszki z piszczelami, pomnik sędziego granicznego Joachima Drużbackiego zmarłego w 1810 roku, a niewiele młodszym, małżeństwa Wiśniowskich, który powstał prawdopodobnie między 1812-1823 rokiem. Jest on charakterystyczny równiez z powodu rozbudowanych inskrypcji rytych na czterech ścianach cokołu. Ponadto uwagę zwracają nagrobki satanowskich duszpasterzy. Jeden z 1893 roku z piękną wierszowaną inskrypcją, ufundowany przez parafian, drugi  z roku 1869 dwustopniowy z krzyżem kamiennym i z bogatą ornamentyką: płaskorzeźbionymi wieńcami, Okiem Opatrzności i półksiężycem w płycinach z ćwierćkoliście ściętymi narożami oraz trzeci w stylu neogotyckim z utrąconym krzyżem. Wyrózniaja się okazałością nagrobki znajdujące się blisko wejścia Piotra Ferensbacha Faszowicza (zm. 1888) oraz pomnik Franciszki Wolskiej (zm. 1884) będący zwieńczoną krucyfiksem kolumną na cokole. Równie okazałym nagrobkiem równiez zwieńczonym kolumną jest pomnik Jana Gawrońskiego (zm. 1847), który piastował funkcję prezesa. Na cmentarzu zdecydowanie przeważają krzyże „podolskie", zdarzają się też płyty nagrobne. Najmłodsze nagrobki są z okresu powojennego (sporadyczne przypadki) np. z 1961 roku.

Zbigniew Hauser odnotował w swojej publikacji 155 zachowanych nagrobków z inskrypcjami, kilka bez inskrypcji, poza tym wymienił jeszcze 75 nagrobków, które widział w 1992 roku, ale po 9 latach już nie odnalazł. Było to zapewne konsekwencją budowy nowego kościoła.

Cmentarz z polskimi pomnikami nagrobnymi. Informacje o cmentarzu opublikowane (patrz bibliografia).

Bibliografia i archiwalia:

  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • Hauser Zbigniew, „Podróże po cmentarzach Ukrainy”, t. IV, „Województwa: wołyńskie, podolskie, bracławskie i kijowskie”, Kraków 2009, s. 313-324.

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski, Alicja Czuber-Filonik
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz