Za przełomowe badania nad promieniotwórczością polska naukowczyni Maria Skłodowska-Curie (1867-1934) wraz z mężem Pierre'em Curie otrzymali w listopadzie 1903 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. W 1911 r. Maria została ponownie uhonorowana, tym razem samodzielnie, Nagrodą Nobla z chemii za odkrycie polonu i radu. Tym wyjątkowym osiągnięciem Skłodowska-Curie zapisała się w historii jako pierwsza kobieta, a do tego pierwsza osoba, która dwukrotnie otrzymała tę prestiżową nagrodę. Czy wiesz, jak doszło do jej najważniejszego odkrycia - pierwiastka radu?

Historia odkrycia radu

Dopiero po zawarciu związku małżeńskiego z Pierre'em Curie w 1895 r. Maria Skłodowska-Curie mogła w pełni poświęcić się badaniom z zakresu radiochemii. Dzięki wstawiennictwu męża u francuskiego fizyka i chemika Henri'ego Becquerela uzyskała możliwość udziału w badaniach nad promieniowaniem, co pozwoliło jej rozpocząć pracę nad doktoratem. Bazując na odkryciu Becquerela, który wykazał, że uran sprawia, iż powietrze staje się przewodnikiem elektryczności, Skłodowska-Curie wspólnie z mężem opracowała nowatorską metodę analizy chemicznej, pozwalającą na precyzyjny pomiar promieniotwórczości. Po wstępnych badaniach kilkunastu pierwiastków, 17 lutego 1898 r. Maria rozpoczęła badania nad nową substancją - uranitem.

Badania szybko wykazały, że promieniowanie tej substancji było znacznie silniejsze niż w czystych próbkach uranu. Publiczne ogłoszenie tego odkrycia umożliwiło przeniesienie eksperymentów na większą skalę - z małego laboratorium do pobliskiej drewnianej szopy, która wcześniej służyła uczelni jako prosektorium. W kolejnych latach badaniom poddano niemal 10 ton uranitu. Warunki pracy były ciężkie, przestrzeń nieodpowiednio chroniona i zabezpieczona przed opadami atmosferycznymi.

Tablica upamiętniająca miejsce odkrycia

Dziś, w miejscu, gdzie w lipcu 1902 r. wydzielono pierwiastek o liczbie atomowej 88, znajduje się tablica pamiątkowa. Miejsce to znajduje się na terenie działającej od 1882 r. wyższej szkoły o profilu fizyczno-chemicznym - École Supérieure de Physique et de Chimie Industrielles de la Ville de Paris położonej w dzielnicy łacińskiej przy ulicy Vaquelin 10. Brązowa, prostokątna tablica z wypukłym napisem głosi:

„ICI SE TROUVAIT LE LABORATOIRE DANS LEQUEL PIERRE ET MARIE CURIE ONT DÉCOUVERT LE RADIUM 1898-1902” (Tutaj znajdowało się laboratorium, w którym Pierre i Maria Curie odkryli rad w latach 1898-1902).

Nazwa pierwiastka pochodzi od łacińskiego słowa „radius” - promień. O odkryciu tego pierwiastka przypominają również tablice informacyjne umieszczone na ogrodzeniu szkoły, które przedstawiają historię wybitnych naukowców i podkreślają znaczenie odkrycia dokonanego przez dawną wykładowczynię tej uczelni.