Wśród pomników na Nowej Rossie znaleźć możemy dość skromny krzyż wykonany z labradorytu, umieszczony na cokole, do którego przymocowana została podczas prac konserwacyjnych prowadzonych w 2004 r. tablica inskrypcyjna z napisem  Ś + P / JADWIGA DUDZIEC / ŻOŁNIERZ ARMII KRAJOWEJ / SPRAWIEDLIWY WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA / ZGINĘŁA 1944 W WILNIE / KONSULAT RP W WILNIE / RADIO ZNAD WILII //. Jadwiga Dudziec (urodzona 19 marca 1912) zmarła 16 lub 17 lipca 1944 r. po tym, jak została przypadkowo trafiona odłamkiem podczas operacji wojskowej prowadzonej przez oddziały Armii Krajowej w ramach akcji „Burza”. Działania te miały na celu wyzwolenie Wilna spod niemieckiej okupacji. Pochowana została 18 lipca 1944 na Nowej Rossie w Wilnie. 

Jadwiga Dudziec była podharcmistrzynią w żeńskim odłamie słynnej 13 Wileńskiej  Drużynie Harcerskiej, tzw. Czarnej Trzynastki. Program „trzynastek” przygotowany przez Józefa Grzesiaka ps. „Czarny” zakładał działanie w imię braterstwa i tolerancji, otwartości i równość ludzi, zakładał wolność sumienia oraz poszanowanie praw mniejszości narodowych. Jednym z podstawowych nakazów była pomoc innym w potrzebie. Te doświadczenia niewątpliwie zaowocowały późniejszą postawą Jadwigi Dudziec, która tuż przed wybuchem II wojny światowej, w 1939 r. ukończyła matematykę na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Niestety, nigdy nie było jej dane pracować w zawodzie. Zaangażowała się za to w walkę z okupantami. Szczególnie zasłużyła się ratując młode dziewczyny i dzieci z wileńskiego getta. Jak wspominała druhna Gabriela Kosińska: „przypinała żółtą gwiazdę, wchodziła do getta, wyprowadzała młode Żydówki, by je ukryć na wsi. Ratowała od zagłady żydowskie dzieci. Jeśli nie udało się ich umieścić na wsi, kołatała do klasztoru ss. szarytek przy ul. Subocz, które prowadziły Dom Sierot, i nigdy nie spotkała się tam z odmową” (za: Ilona Lewandowska,  Przypinała sobie żółtą gwiazdę. Niezwykłe losy Jadwigi Dudziec, „Kurier Wileński” https://kurierwilenski.lt/2021/09/22/przypinala-sobie-zolta-gwiazde-niezwykle-losy-jadwigi-dudziec - tutaj też można znaleźć więcej informacji o jej niezwykłej biografii). Była też łączniczką Archidiecezji Wileńskiej z gettami na Wileńszczyźnie. 17 czerwca 1999 r. za ratowanie Żydów od zagłady Instytut Yad Vashem przyznał  Jadwidze Dudzicec pośmiertnie Dyplom i Medal Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, 18 grudnia 2018 r. Prezydent RP Andrzej Duda uhonorował ją pośmiertnie Krzyżem Komandorskim  Orderu Odrodzenia Polski, natomiast 14 września 2021 r. Prezydent Litwy G. Nauseda przyznał pośmiertnie wysokie litewskie odznaczenie państwowe, tj. Krzyż Ratowania Ginących. Nagrobek (wg numeracji cmentarza) znajduje się w 10 sektorze nr 429.

Za informacje wykorzystane w tekście dziękuję p. L. Zubko.