Działalność Polaków w Australii najczęściej kojarzona jest z dokonaniami Bronisława Malinowskiego i Pawła Edmunda Strzeleckiego. Ich niewątpliwie wielkie zasługi (temu ostatniemu zawdzięczamy nadanie nazwy Góra Kościuszki najwyższemu szczytowi Wielkich Gór Wododziałowych) nieco przyćmiły pozostałe epizody obecności naszych rodaków na kontynencie australijskim. Takim są na przykład dzieje osady Polish Hill River położonej na południu kraju, w pobliżu miasta Adelaide, w znanym z uprawy wina regionie Clare Valley. Przez ponad pół wieku Polish Hill River było ośrodkiem koncentracji polskich emigrantów i kultywacji ich rodzimych tradycji. Ślady tych wydarzeń zachowały się do dziś. 
Emigracja Polaków do Australii 

Emigracja Polaków do Australii znacznie różni się od znanych nam XIX-wiecznych fal masowego wychodźstwa do Stanów Zjednoczonych czy do Brazylii. Zarówno jej skala jak i stopień organizacji sprawiły, że pozostaje dosyć mało znanym epizodem polskiej historii. Brak tutaj zwartej grupy osadników i kierującego nimi przewodnika, a już sama odległość Australii powodowała, że nie była ona najbardziej atrakcyjną dla potencjalnych emigrantów destynacją. 

Początków wyjazdów Polaków do Australii należy szukać w transportach osadników niemieckich. Ci na większą skalę zaczęli emigrować w tym kierunku pod koniec lat 30. XIX w. Byli to przeważnie wyznawcy luteranizmu z Prus i Pomorza, sprzeciwiający się polityce religijnej Fryderyka Wilhelma III. Emigracja ta wywodząca się z pogranicza niemieckiego i polskiego obszaru etnicznego, w dalszych latach zaczęła sięgać coraz bardziej w głąb zaboru pruskiego, oprócz Ziemi Lubuskiej i Śląska obejmując także Wielkopolskę. W 1856 r. przez port w Hamburgu do Australii udali się polscy pionierzy z miejscowości Dąbrówka Wielkopolska i Zbąszynek. Ich portem docelowym było miasto Adelaide w Południowej Australii, z którego następnie przemieścili się w okolice Sevenhill – około 130 km na północ. Sevenhill było wówczas bardzo młodym miastem – założyli je w 1850 r. jezuiccy misjonarze z Austrii, nazwą nawiązując do lokalizacji Rzymu. Wschodnia część miejscowości zwana Hill River, od osiadłych w niej polskich kolonistów, zyskała używany do dziś przydomek Polish Hill River. 

Ksiądz Leon Rogalski 
Polscy osadnicy przybywający do Południowej Australii od początku skupiali się wokół parafii katolickiej. Z ich własnej inicjatywy doszło do sprowadzenia do miejscowości polskiego księdza Leona Rogalskiego (1830-1906), który w następnych latach stał się siłą napędową rozwoju i konsolidacji społeczności emigrantów. Ksiądz Rogalski do australijskiego Melbourn przypłynął w marcu 1870 r. Wówczas niespełna 40-letni jezuita urodził się we wsi Kupczyńce (obecnie obwód tarnopolski na Ukrainie), a kształcił we Lwowie. W 1861 r. wstąpił do zakonu jezuitów w Starej Wsi. Zanim został skierowany do Australii był duszpasterzem w Tarnopolu, administratorem parafii w Starej Wsi i misjonarzem ludowym w Łańcucie. 

Swoją posługę w Sevenhill ks. Rogalski rozpoczął od poznania parafian i objazdu po pobliskich miejscowościach, gdzie również zamieszkiwali Polacy. Odwiedził osady Tanunda, Mintaro i Clare notując istnienie 40 polskich rodzin. Pod jego dynamicznym kierownictwem zaczęła urzeczywistniać się możliwość wybudowania przez polskich emigrantów pierwszego własnego kościoła i szkoły. Grunt pod inwestycję ofiarował jeden z kolonistów – Jan Nykiel. Prace postępowały bardzo szybko i już 30 listopada 1871 r. dokonano uroczystego poświęcenia kaplicy pw. św. Stanisława Kostki oraz przyległego do niej budynku szkolnego. Kościół jest jednoprzestrzennym budynkiem na planie prostokąta z niewielką kruchtą, wzniesionym z kamiennych ciosów. Obraz św. Stanisława Kostki ks. Rogalski sprowadził najprawdopodobniej z Krakowa. Dziś znajduje się on w kościele św. Alojzego w Sevenhill. Msze święte w Polish Hill River odbywały się w każdą niedzielę i święta oraz z okazji wszystkich uroczystości świętych patronów Polski. 

Ksiądz Rogalski organizował życie lokalnej społeczności nie tylko pod względem religijnym, ale i społecznym i kulturalnym. Do przykościelnej szkoły w 1884 r. uczęszczało 29 dzieci, które uczyły się czytania, pisania, arytmetyki, języka polskiego, muzyki i śpiewu. W Polish Hill River działała również czytelnia dobrze zaopatrzona w polskie czasopisma i książki. Ksiądz Rogalski dążył do zjednoczenia polskich emigrantów wokół Sevenhill i stworzenia z tej okolicy „Małej Polski” 

Rozwój i zanik polskiej kolonii w Sevenhill
W 1876 r. w Australii notowany był jeszcze napływ polskich osadników. Przybywali oni ponownie z Ziemi Lubuskiej (gminy Zbąszynek i Babimost). Poza okręgiem Sevenhill osiedlali się w Adelaide, Clare, Tanunda i Blyth. Z czasem jednak liczba nowych przybyszy zaczęła spadać. Coraz mniejszą popularnością cieszyła się także Australia Południowa, ustępując stanom Wiktoria i Nowa Południowa Walia, w których odkryto pokłady złota. W czerwcu 1906 r. zmarł ks. Leon Rogalski. Duchowny został pochowany wśród braci zakonnych w podziemiach kościoła w Sevenhill. Od tego czasu nabożeństwa w Polish Hill River stały się rzadsze, a znajomość języka polskiego wśród tamtejszej Polonii coraz słabsza. Już w 1925 r. została zamknięta szkoła, a na początku lat 50. doszło do desakralizacji kościoła św. Stanisława Kostki, który następnie używany był jako sklep przez lokalnych farmerów. Z czasem grupa polska w Sevenhill i Hill River zaczęła tracić swój narodowy charakter, powoli asymilując się ze społeczeństwem australijskim. Jak wspomina ks. Józef Janus – jezuita który do Australii przybył już w latach 50. XX w., wówczas ciężko było znaleźć na miejscu osobę porozumiewającą się w j. polskim. Ponad półwieczne trwanie polskiej osady to i tak dobry wynik i jedyny taki przykład na kontynencie australijskim. 

Muzeum w Polish Hill River
Znacząca fala polskich migrantów przybyła do Australii po II wojnie światowej. Ich zainteresowanie wzbudziły ruiny kościoła i szkoły w Hill River, które postanowili odnowić i zagospodarować. Prace zostały podjęte w 1971 r. Przedstawiciele Polonii, zorganizowani w założonej w 1968 r. Federacji Polskich Organizacji w Australii Południowej, otrzymali prawo do gruntu, na którym znajduje się kościół i szkoła, i nabyli kolejne kilka akrów przyległej do nich ziemi. W 1980 r. odnowiony kościół św. Stanisława Kostki został wpisany na listę zabytków. Od 1988 r. oficjalnie funkcjonuje w nim Polish Hill River Church Museum. 

Więcej pamiątek po polskich osadnikach można znaleźć w Sevenhill. Oprócz wspomnianego już obrazu z kościoła św. Stanisława Kostki i grobu ks. Rogalskiego warto pamiętać o znajdującym się pobliżu klasztoru jezuitów cmentarzu, gdzie na wielu pochówkach odnajdziemy polskie nazwiska.