Informacja o obiekcie:
Drewniany kościół pw. św. Antoniego we Lwowie istniał już w pierwszej połowie XVII w. Wraz z towarzyszącymi zabudowaniami uległ zniszczeniu podczas oblężenia Lwowa przez Kozaków w 1648 r. Dopiero w 1669 r. rozpoczęto budowę murowanej świątyni. Prace nad budową i wyposażeniem trwały do roku 1720. Kościół konsekrowano w 1739 r.

Projektantem był prawdopodobnie sprowadzony z Krakowa architekt z rodziny Fontanów. W budowę zaangażowano Fabiana i Sebastiana Fesingerów oraz Tomasa Huettera – lwowskich rzeźbiarzy i architektów pochodzenia niemieckiego, wybitnych przedstawicieli lwowskiej rzeźby rokokowej. Dobroczyńcami i fundatorami wznoszonego kościoła byli członkowie rodu książąt Wiśniowieckich, którzy w tym czasie posiadali w pobliżu swój pałacyk. Po I rozbiorze Polski kościół i klasztor uległ kasacie; w 1785 r. świątynia stała się kościołem parafialnym. W XIX w. kościół ulegał licznym przekształceniom, w 1893 r. otrzymał nową dekorację malarską. Prawdopodobnie już wcześniej posiadał malowidła o alegoryczno-emblematycznej kompozycji o wymowie moralizatorskiej skierowanej przede wszystkim do zakonników.

Kaplica św. Barbary i św. Józefa powstała w 1904 r. za sprawą proboszcza, Władysława Hickiewicza, który ją „przybudował i urządził własnym kosztem”. Nawiązująca do baroku dekoracja malarska wnętrza, wykonana przez lwowskiego malarza i pozłotnika, Tadeusza Pelczarskiego, pochodzi z 1905 r. Autor nawiązał stylistycznie do malarstwa i architektury baroku, przyczyniając się do zapewnienia spójności wnętrza.

Zrealizowane prace: 

2021
Celem projektu w kościele pw św. Antoniego we Lwowie było kontynuowanie rozpoczętych w ubiegłym roku prac konserwatorskich przy polichromii we wnętrzu kaplicy św. Barbary i św. Józefa.

W ramach działań podjętych w 2021 r. wykonano dezynfekcję, konsolidację i odsolenie warstwy malarskiej oraz uzupełniono jej ubytki. Odtworzone zostały tynki wapienno-piaskowe w pilastrach i przyziemiu oraz założono tynki renowacyjne (solochłonne). Zrekonstruowano brakujące elementy kompozycji polichromii i jednocześnie odtworzono detale architektoniczne.

Dotychczasowe prace i dalsza ich kontynuacja pozwalają na zahamowanie procesów destrukcji tkanki zabytkowej. Ważnym też aspektem podjętych działań jest przywrócenie wnętrzu walorów estetycznych i pierwotnego założenia artystycznego. Od paru lat kaplica jest nieużytkowana ze względu na zły stan zachowania oraz trwające prace konserwatorskie w kościele. Przywrócenie jej dawnej świetności pozwoli na powrót do dawnej tradycji odprawiania nabożeństw na święto św. Barbary i św. Józefa. Należy również podkreślić, iż konserwacja malarstwa ściennego w kaplicy bocznej jest pierwszym takim projektem w zakresie konserwacji ścian w kościele św. Antoniego. Jest to punkt wyjściowy do rozpoczęcia prac w nawie głównej i przywróceniu pierwotnej aranżacji wnętrza.

2022
W 2022 r. kontynuowane były prace konserwatorskie przy polichromii we wnętrzu kaplicy św. Barbary i św. Józefa, rozpoczęte w 2020 r. Dotychczas wykonano dezynfekcję, konsolidację i odsolenie warstwy malarskiej, usunięto późniejsze przemalowania oraz uzupełniono ubytki. Odtworzone zostały tynki wapienno-piaskowe w pilastrach i przyziemiu oraz założono tynki renowacyjne. Usprawniono ponadto wentylację oraz odprowadzenie skroplin z witraża.

W obecnym sezonie wykonano rekonstrukcję brakujących elementów kompozycji oraz uzupełniono ubytki warstwy malarskiej suchymi pigmentami i kazeinianem amonu, zrekonstruowano kolorystyki partii cokołowej oraz odtworzono złocenia.

2023
Na rok 2023 planowana jest kontynuacja prac konserwatorskich w kościele w św. Antoniego we Lwowie; będzie to IV etap prac w kaplicy św. Barbary. Dokończona zostanie konserwacja estetyczna malowideł ściennych autorstwa Tadeusza Pelczarskiego z 1905 r. w glifach okiennych, na pilastrach i cokole oraz wnętrza łuku wejściowego. Zrekonstruowane zostaną zniszczone elementy kompozycji i uzupełnione ubytki warstwy malarskiej. Odtworzone zostaną także złocenia detalu architektonicznego. Kamienny próg wejściowy będzie oczyszczony i zabezpieczony. W ramach zadania zostaną przeprowadzone także prace przygotowawcze do kontynuacji prac konserwatorskich przy ołtarzu bocznym pw. św. Barbary, obecnie zdemontowanym i przechowywanym w naprzeciwległej kaplicy, polegające na wykonaniu odkrywek dla ustalenia stratygrafii i pierwotnej kolorystyki elementów architektonicznych oraz konserwacji technicznej mensy ołtarzowej. Po zakończeniu tegorocznych prac możliwe będzie częściowe oddanie kaplicy do użytkowania.

Finansowanie: Program Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą"

Więcej o projekcie: https://polonika.pl

https://polonika.pl

https://polonika.pl

• Fundacja Dziedzictwo Kresowe im. Orląt Lwowskich, realizacja w latach 2021-2023