Informacja o obiekcie:
Cmentarz ewangelicki w dawnej kolonii Karwina Meksyk w Czechach powstał w 1903 r. Jest jednym z nielicznych fizycznych zachowanych śladów polskiej historii na terenie tzw. „Zaolziańskiej Atlantydy”. Przed wybuchem II wojny światowej, tereny te były zamieszkane przez rdzennych Polaków i imigrantów z Galicji, którzy przybyli tu w XIX w. w poszukiwaniu pracy. W XX w. grupa ta była aktywnie zaangażowana w ruch niepodległościowy. Po I wojnie światowej teren przypadł Czechosłowacji, jednak działalność polskich organizacji nie ustała. Po II wojnie światowej Stara Karwina zniknęła z powierzchni ziemi w wyniku rabunkowej eksploatacji górniczej tzw. szkód górniczych, a mieszkańcy zostali wysiedleni. Pozostały jedynie Stary kościół parafialny tzw. „Krzywy Kościół” i dwa stare cmentarze. W wyniku procesu „bohemizacji” część Polaków z Karwiny traciła swoją tożsamość, a pamięć o polskim dziedzictwie była celowo zamazywana. 

W trakcie prac dokumentacyjnych udało się odnaleźć ponad 500 miejsc pochówku, z czego nieco na ponad 1/5 zachowały się napisy. W większości w języku polskim oraz czeskim oraz pojedyncze w języku niemieckim. Na cmentarzu zachowały się pomniki górników, którzy zginęli w górniczych w 1917 r.

Zrealizowane prace: 

2022
W ramach realizacji zadania zorganizowano brygadę wolontariuszy (15 osób), która w okresie pięciu miesięcy (10 wyjazdów) prowadziła prace porządkowe na zapomnianym i mocno już zniszczonym cmentarzu ewangelickim w dawnej kolonii Karwina Meksyk (Czechy).

Prace polegały na sprzątaniu terenu cmentarza, wycince drzew, krzaków, odchwaszczaniu, koszeniu trawy, czyszczeniu nagrobków oraz przeprowadzeniu prac gospodarczych. Dodatkowym, istotnym zadaniem, było przygotowanie logistyczne terenu do przyszłego remontu kaplicy cmentarnej.

2023
Zadanie polegało na renowacji zapomnianego i zniszczonego cmentarza ewangelickiego w Karwina-Meksyk. Brygady wolontariuszy zajęły się usuwaniem zarośli, oczyszczaniem grobów, renowacją pomników, dokumentacją techniczną, a także naprawą i rekonstrukcją kaplicy na cmentarzu, w tym wieży, dachu i krzyża. Współpracując ze specjalistami w dziedzinie konserwacji zabytków, dbali oni o pamięć o przeszłości i zabezpieczenie tego ważnego miejsca dla lokalnej społeczności.

2024
Celem zadania była kontynuacja prac renowacyjnych i porządkowych na terenie cmentarza ewangelickiego w dawnej osadzie Karwina-Meksyk - dotyczących zarówno terenu cmentarza, jak i kaplicy cmentarnej. Wolontariusze (97 osób) wywodzili się głównie ze społeczności lokalnej, ale też uczestniczyły osoby z różnych części Polski. Prace odbywały się w formie sześciu wiosennych i sześciu jesiennych sobót (kwiecień/maj -wrzesień/październik). Wykonano odwodnienie fundamentów kaplicy, naprawiono uszkodzone mury i dach kaplicy oraz zabezpieczono je przed warunkami atmosferycznymi. Oczyszczono i uporządkowano teren cmentarza, w tym groby i alejki. Stworzono film dokumentujący realizację projektu oraz model 3d kaplicy cmentarnej.

Finansowanie: Program Instytutu Polonika „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat” 

Więcej o projekcie: https://polonika.pl

https://polonika.pl

• Fundacja Volens, realizacja w latach 2022, 2023 i 2024