Informacja o obiekcie:
Do prac wybrano nagrobki znajdujące się w złym stanie technicznym, wyróżniające się wartością historyczną i artystyczną. Z nagrobka Sajkowskich, pochodzącego z 1 poł. XX w., zachowała się stela o nieregularnym kształcie. Obiekt o formie dość typowej dla wileńskich cmentarzy, wyróżnia się postacią pochowanej w nim Katarzyny Lachowicz, weteranki Powstania Styczniowego. Wartość artystyczną prezentuje grobowiec Augusta Targońskiego z dekorowaną ornamentalnie stelą, stanowiącą podstawę niezachowanego krzyża.

Pomnik został postawiony w 1924 r. w miejscu śmierci Szymona Konarskiego, dzięki staraniom prof. Juliusza Kłosa. Orzeł umieszczony na odlanej z betonu podstawie został usunięty w latach 50. lub 60. XX w.

Cmentarz na Starej Rossie, najsłynniejszy z wileńskich cmentarzy, założony został w 1769 roku; od roku 1801 funkcjonuje jako cmentarz miejski. Malownicze położenie zawdzięcza lokalizacji na wzgórzu morenowym o różnicy poziomu terenów dochodzącej do 30 m. W latach komunizmu celowo dewastowany; od 1990 r. prace konserwatorskie na cmentarzu prowadzi Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą.

Cmentarz Bernardyński w obecne miejsce na skarpie rzeki Wilenki przeniesiony został w 1810 r. sprzed kościoła św. Anny. W jego obrębie do dziś znajduje się wiele nagrobków o istotnej wartości artystycznej. Podobnie jak na cmentarzu na Starej Rossie, spoczywa na nim wiele osób zasłużonych dla polskiej nauki i kultury.

Zrealizowane prace: 

2022
Projekt objął prace konserwatorskie prowadzone w Wilnie przy dwóch nagrobkach z cmentarza na Starej Rossie oraz przy pomniku Szymona Konarskiego przy ul. Muitines.

W roku 2020 Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą wystąpił do administracji samorządu miasta Wilna o zgodę na restaurację pomnika Szymona Konarskiego, działającego na Litwie i w Polsce powstańca listopadowego, rozstrzelanego przy ulicy Muitinės. Na wniosek Wydziału naczelnego architekta miasta, Komisja Pamięci Historycznej Wilna zaakceptowała przywrócenie pomnikowi jego pierwotnego wyglądu poprzez odtworzenie rzeźby orła na zachowanym postumencie.

2023
Projekt dotyczy przeprowadzenia prac konserwatorskich przy dwóch nagrobkach z cmentarza na Starej Rossie w Wilnie (Henryka Petrykowskiego oraz Mundzia Oszurko, Zofji Korklińskiej i Zofji Oszurkowej) oraz jednym z cmentarza Bernardyńskiego (Bohdana Zaniewskiego).

Programy prac zakładają m.in. wypionowanie nagrobków, naprawę popękanych elementów metalowych (oczyszczeniem klejenie, malowanie farbami antykorozyjnymi), rekonstrukcję brakujących lub zniszczonych części pomników i ogrodzeń na podstawie fotografii archiwalnych lub analogii, przywracanie poleru elementom kamiennym). W przypadku narożnikowo usytuowanego nagrobka Mundzia Oszurko wykonany zostanie nowy, żelbetowy mur zewnętrzny, który powstrzyma osuwanie się ziemi.

Finansowanie: Program Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą"

Więcej o projekcie: https://polonika.pl

https://polonika.pl

• Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”, realizacja w roku 2022 i 2023.