Tablica upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Repozytorium Instytutu Polonika
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Repozytorium Instytutu Polonika
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Tablica upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Repozytorium Instytutu Polonika
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Repozytorium Instytutu Polonika
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Repozytorium Instytutu Polonika
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Willa Jola w Heluan (Egipt), wnętrza, fot. 1932
Licencja: domena publiczna, Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura 3/1/0/2/129/15, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Pensjonat Jola w Heluan (Egipt), fot. 1932
Licencja: domena publiczna, Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Pensjonat Jola w Heluan (Egipt), fot. 1932
Licencja: domena publiczna, Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe , sygnatura 3/1/0/17/2844/1, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Pensjonat Wanda w Heluan (Egipt), fot. przed 1930
Licencja: domena publiczna, Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe , sygnatura 1-E-2842, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Pensjonat Wanda w Heluan (Egipt), fot. przed 1930
Licencja: domena publiczna, Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Willa Jola w Heluan (Egipt), wnętrza, fot. 1932
Licencja: domena publiczna, Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura 3/1/0/2/129, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Ambasada Polska w Kairze
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Ambasada Polska w Kairze
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Ambasada Polska w Kairze
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Ambasada Polska w Kairze
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Ambasada Polska w Kairze
Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001732-P/150071

Tablica upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)

Identyfikator: POL-001732-P/150071

Tablica upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt)

Heluan w Egipcie to miejscowość usytuowana w odległości około 20 kilometrów od Kairu. W pierwszej połowie XX w., jako modne miejsce kuracji uzdrowiskowych, stanowiła centrum życia polonijnego w Egipcie.

22 listopada 2022 r. w Heluanie w Egipcie odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej, dedykowanej pamięci Polaków spoczywających na lokalnym cmentarzu. Tablica pamiątkowa, zainstalowana na ścianie kaplicy cmentarnej, zawiera imiona i nazwiska zmarłych, wiernie odtworzone na podstawie zapisów w księgach parafialnych.

W gronie upamiętnionych wyróżnia się postać Wandy Bilińskiej, właścicielki willi „Wanda”, która stanowiła jeden z najważniejszych polskich pensjonatów w mieście. Wanda wraz z mężem Juliuszem i córką Zofią przybyła do Heluanu w 1898 r., w celu poprawy zdrowia Juliusza, który zmagał się z problemami nerkowymi. Po śmierci męża w 1901 r. Wanda Bilińska podjęła decyzję o pozostaniu w Heluanie i otworzeniu pensjonatu, który szybko zyskał rozgłos m.in. dzięki intensywnym działaniom reklamowym oraz wysokiemu standardowi. Do 1909 r. obiekt ten rozrósł się do 60 pokoi, stając się jednym z największych i najbardziej prestiżowych uzdrowisk w mieście. Niestety, wybuch I wojny światowej przerwał ten okres pomyślności. Pensjonat przetrwał, ale zajmował jedynie niewielki fragment dawnego kompleksu, do tego był przez Bilińską jedynie dzierżawiony.

Warto odnotować, że w 1932 r. w Heluanie gościł Marszałek Józef Piłsudski, który zatrzymał się w modnym pensjonacie „Jola”, założonym przez Bogdana Richtera i otoczonym pięknym ogrodem z różnorodną roślinnością, tak lokalną, jak i sprowadzaną z Polski.

Heluan jako centrum rekonwalescencji i był świadkiem wielu trudnych losów. Przykładem tego jest historia Zofii Róży Babińskiej, która zmarła w wieku 26 lat i została pochowana na miejscowym cmentarzu. Jak donosił „Gość Niedzielny”, jej pomnik składa się ze starego ołtarza, przekazanego przez kościół parafialny w Heluanie, oraz statuy Matki Boskiej z Lourdes. Wyróżniającym elementem jest symboliczny obraz olejny oraz marmurowa płyta z inskrypcją w języku francuskim poświęconą Zofii Róży Bobińskiej: Anioł szpitali / Ofiara miłosierdzia /  spoczywa / w pokoju Boga i modli sie za nas / Zofia Róża Bobińska / narodowości polskiej //. Jej duchowość i pełna poświęcenia postawa sprawiły, że jej nagrobek w okresie międzywojennym był celem pielgrzymek.

W okresie II wojny światowej Heluan stał się tymczasowym schronieniem dla żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz dla uchodźców cywilnych. Jednak po rewolucji egipskiej w 1952 r. miasto utraciło swój charakter kurortowy, a na miejscu dawnych pensjonatów powstały obiekty przemysłowe.

Rzymskokatolicki cmentarz w Heluanie, założony w 1887 r., stał się miejscem wiecznego spoczynku około 30 Polaków. Z powodu postępującej dewastacji szczątki zmarłych zostały przeniesione do ossuarium i mogił zbiorowych. Na cmentarzu obecnie znajdują się tablica Konstantego Żmigroda (zm. 1903) oraz tabliczka upamiętniająca Zofię Bobińską. Cmentarz podlega jurysdykcji rzymsko-katolickiego kościoła pw. Świętej Rodziny.

Inicjatywa upamiętnienia Polaków w Heluanie została zrealizowana dzięki współpracy Instytut Polonika i Ambasady RP w Kairze. 

W uroczystości odsłonięcia tablicy wzięli udział: sekretarz stanu w MKiDN Jarosław Sellin, ambasador RP w Egipcie Michał Łabenda, dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci w MKiDN Jolanta Miśkowiec, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Zagranicą MKiDN Agnieszka Grunwald, historyk sztuki prof. Jan Sienkiewicz, kierownik Działu Analiz i Strategii Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” Michał Michalski, ojciec Sobhi z parafii św. Rodziny w Heluanie, przedstawiciel władz lokalnych Heluanu Sobhi Shafik Khalil, prezes Stowarzyszenia Polonii w Egipcie Ewa Świerczyńska, ambasador RP w Egipcie Michał Łabenda oraz przedstawiciele instytucji kulturalnych i lokalnych władz Heluanu.

 

Czas powstania:

2022

Publikacja:

24.01.2024

Ostatnia aktualizacja:

22.04.2025

Opracowanie:

Bartłomiej Gutowski
rozwiń
Tablica pamiątkowa dla Polaków pochowanych na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluanie, Egipt. Zawiera nazwiska w języku polskim, angielskim i arabskim, z krzyżem na górze. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Tablica upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Dwóch mężczyzn odsłania tablicę pamiątkową poświęconą Polakom pochowanym na rzymskokatolickim cmentarzu w Heluanie, Egipt. Tablica zawiera nazwiska w języku polskim, angielskim i arabskim. Poniżej znajdują się kwiaty. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Tablica pamiątkowa w Heluanie, Egipt, z nazwiskami Polaków pochowanych na lokalnym cmentarzu, w tym Wandy Bilińskiej i Zofii Bobińskiej. Napis: Ambasada RP w Kairze, Instytut Polonika, Heluan, 2022. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Tablica upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Tablica pamiątkowa upamiętniająca Polaków pochowanych na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluanie, Egipt. Tablica zawiera nazwiska w języku polskim, angielskim i arabskim, ozdobiona czerwoną wstążką. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Czterech mężczyzn stoi przed tablicą pamiątkową poświęconą Polakom na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluanie, Egipt. Tablica otoczona jest kwiatami, na górze widoczny jest krzyż. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Wnętrze pokoju z sofami w kwiatowe wzory i okrągłym drewnianym stolikiem na wzorzystym dywanie. Ściany zdobią małe oprawione obrazki. Koronkowa zasłona zakrywa okno lub drzwi. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Willa Jola w Heluan (Egipt), wnętrza, fot. 1932
Strażnik stoi przy wejściu do pensjonatu Jola w Heluanie, Egipt. Budynek ma ozdobne łuki i szyld z nazwą 'Pension Jola'. Na dziedzińcu widoczne są drzewo i palma. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Pensjonat Jola w Heluan (Egipt), fot. 1932
Historyczna fotografia pensjonatu Jola w Heluanie, Egipt, ukazująca duży budynek z ozdobnym ogrodzeniem i drzewami na pierwszym planie. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Pensjonat Jola w Heluan (Egipt), fot. 1932
Historyczny budynek w Heluanie, Egipt, z fasadą ozdobioną dekoracyjnymi kolumnami i ogrodzeniem. Drzewa i roślinność otaczają budowlę. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Pensjonat Wanda w Heluan (Egipt), fot. przed 1930
Historyczna fotografia budynku w Heluanie, Egipt, z ozdobną architekturą i bramą wejściową, otoczony drzewami. Na budynku widoczny napis 'Pension'. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Pensjonat Wanda w Heluan (Egipt), fot. przed 1930
Wnętrze pokoju z otwartymi drzwiami prowadzącymi do innego pomieszczenia. Ściany zdobi tapeta w kwiaty. W tle widoczna jest krzesło i mały stolik. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Willa Jola w Heluan (Egipt), wnętrza, fot. 1932
Fasada kaplicy na rzymskokatolickim cmentarzu w Heluanie, Egipt, z czterema kolumnami i krzyżem na szczycie, otoczona drzewami. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Tablica upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluanie, Egipt. Tablica zawiera krzyż i wizerunek Matki Boskiej z inskrypcjami polskich nazwisk. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Tablica pamiątkowa na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluanie, Egipt, z wizerunkiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Poniżej widoczne są nazwiska Polaków, w tym Biliński i Bobiński. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Marmurowa tablica z wyrytym napisem 'Bobinska Sophia 1926' upamiętniająca Zofię Bobińską na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluanie, Egipt. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone
Tablica pamiątkowa Konstantego ze Lmigrodu Hr. Stadnickiego na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluanie, Egipt. Napis zawiera jego imię, wiek i datę śmierci w 1903 roku. Fotografia przedstawiająca Tablica  upamiętniająca Polaków na cmentarzu rzymskokatolickim w Heluan (Egipt) Galeria obiektu +15
Cmentarz katolicki w Heluan (Egipt), fot. 2022, wszelkie prawa zastrzeżone

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz