Zwiedzając słynną Galerię Trietiakowską – ekskluzywną kolekcję malarstwa rosyjskiego ‒ raczej nie spodziewamy się zobaczyć wizerunków polskich poetów, pisarzy czy arystokratów, a jednak oko wyczulone na poloniki nie powinno ich przeoczyć!
 
Nagłówek POLOGNE
Oto na obrazie Czytelnicy gazet z Neapolu Oresta Kiprienskiego widzimy grupę mężczyzn czytających z przejęciem „Gazette de France”, której nagłówek głosi POLOGNE, w tle portretowanych widnieje dymiący Wezuwiusz ‒ jego wybuch uważany był za symbol rewolucji. Połączenie tytułu francuskiej gazety ‒ POLOGNE oraz umieszczonej w lewym górnym rogu wyraźnej daty: 1831 rok [cyrylicą] i symbolu wybuchu rewolucji, nie rodzi wątpliwości, o czym mowa – oczywiście o powstaniu listopadowym.
 
Wyjaśnieniem tej niezwykłej lektury i przejętych twarzy mężczyzn jest przedstawienie sportretowanych, którymi są: hr. Aleksander Potocki (z pieskiem), obok niego Adam Mickiewicz, Zygmunt Krasiński oraz Antoni Edward Odyniec albo – wedle innych relacji – Stefan Garczyński. Wszyscy w czasie wybuchu powstania przebywali razem we Włoszech (głównie w Rzymie), a namalował ich towarzysz wspólnej włoskiej podróży Kiprienski – spiskowiec i sprzymierzeniec Polaków w walce o wolność. Mickiewicz właśnie z Włoch wyruszył do Polski wziąć udział w powstaniu, oczywiście nigdy tam nie dotarł, w Italii jednak narodziła się idea stworzenia narodowej epopei – Pan Tadeusz…
Obraz to hołd przyjaciela Moskala dla Polaków walczących o swą wolność, warto więc obejrzeć to malowidło, przemierzając piękną Galerię Trietiakowską.