W tekście opisany jest dwór znajdujący się na Wołyniu we wsi Wielick. Miejscowość ta należała dawniej do ks. J. Sapiehy, później zaś przeszła w ręce Łada-Robaczewskich. W dalszej części tekstu znajduje się fizyczny opis dworu oraz jego okolic. Wymienione są także pokoje znajdujące się w budynku oraz kwestia archiwum dworskiego (Źródło: „Ziemia. Tygodnik Krajoznawczy Ilustrowany”, Warszawa 1911, nr 6, s. 3-4, za: Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa).

Uwspółcześniony odczyt tekstu

Dwór w Wielicku.

Na Wołyniu, w powiecie kowelskim, leży stara wieś Wielick, która należała niegdyś do ks. Józefa Sapiehy, krojczego Wielkiego Księstwa Litewskiego, a od roku 1784 jest własnością rodziny Łada-Łobaczewskich. Dwór wielicki, którego widok podajemy, zbudowany w połowie XVIII stulecia, z charakterystycznym dachem mansardowym, stanowi ciekawy zabytek dawnego budownictwa drzewnego w Polsce; na zewnątrz zachował się dotychczas względnie dobrze, w środku natomiast jest już mocno zniszczony i chyli się ku upadkowi. 

Ganek, który uwidoczniony jest na załączonej rycinie, jest późniejszym dodatkiem, wykonany jednak został według pozostałych śladów dawnego podjazdu. Plan domu jest bardzo wygodny, pokoje obszerne, wielka sala balowa, 6 sążni długa i 5 sążni szeroka, mogła pomieścić 100 par tańczących. Na piętrze znajdowało się kilka pokoi już dawno niezamieszkałych, była sala teatralna i koncertowa. Dwór wielicki był zbudowany na pałac myśliwski, gdyż posiadał tylko parę pieców z kafli gdańskich, inne zaś pokoje miały kominki sięgające do sufitów, z których tylko jeden niestety zachował się w dawnym stanie, inne zaś uległy późniejszym przeróbkom i straciły swój wygląd pierwotny. 

Dotychczas zachowały się nazwy pokoi: niebieski, złoty, bilardowy, chiński; ten ostatni jeszcze przed 10 laty miał ładne malowidła ścienne wykonane na płótnie, przedstawiające sceny z życia i zwyczajów chińskich. W pokoju tym był śliczny kominek, drzewem wykładany; szkoda, że podczas przeróbek ozdoby nie zachowano. Wysokość pokoi 390 cm, drzwi natomiast bardzo niskie, bo zaledwie 213 cm wysokie. Wejście na górę wygodne, schody ozdobione ładną poręczą. Za dworem park, a w nim stare aleje klonowe i lipowe. 

W archiwum dworu znajduje się mapa dawnego księstwa wielickiego, obejmującego kilkanaście wsi okolicznych i kopia aktu z roku 1526, potwierdzającego różne przywileje, nadane przez wielkiego księcia Świdrygiełłę Olgierdowicza księciu wielickiemu Grzegorzowi Konanowiczowi. Akt pisany po rusku, na kopii brak podpisu - z treści i daty można wnioskować, że oryginał był podpisany przez króla Zygmunta Starego. Obecnie utrzymały się w ręku poprzednich właścicieli: Wielick i Janówka - Łada-Łobaczewskich i Kuchary - Różańskich; reszta majątków częścią przeszła w ręce rosyjskie, w części została rozparcelowana.